Caput VII.

Quaeritur utrum a Deo, vel a ligno, vel demum aliunde mors homini acciderit; atque objectio multiplici responsione diluitur.

35. Iterum alia quaestio subrepit unde mors acciderit Adae, utrum a natura ligni ejusmodi, an vero a Deo. Si naturae ligni hoc ascribimus, videtur ligni hujus fructus vivificandi insufflationi Dei praestare; siquidem quem vivificaverat insufflatio, fructus hujus ligni traxit ad mortem. Aut si Deum operatorem mortis esse memoramus, dicunt quod gemina eum opinione accusemus: quod aut ita immitis, ut noluerit ignoscere, cum posset; aut si ignoscere non potuerit, videatur infirmus. Videamus igitur quomodo 0290D diluendum sit. Nisi fallor, mortis causa inobedientia fuit; et ideo homo ipse sibi mortis est causa, non habens Deum suae mortis auctorem. Neque enim si medicus praescripsit aegrotanti a quibus videatur cavendum, atque ille ab interdictis non putaverit abstinendum, causa ei mortis est medicus: sed utique ipse sibi reus mortis est propriae. Itaque Deus quasi bonus medicus prohibuit, ne Adam nocitura gustaret.

0291A 36. Iterum accipe: Scire bonum melius est, quam nescire; et ei qui bonum sciat, pulchrum est scire quod malum est, ut sciat cavere quod malum est, et ut prudens subeat custodiae cautionem. Rursus autem non satis est hoc solum 160 scire quod malum est; ne cum malum scias, scientia boni incipias defraudari. Pulchrius est igitur ut utrumque norimus; ut et quia scimus bonum, fugiamus quod malum est; et ex eo quod cognoscimus malum, boni gratiam praeferamus. Sed ita debes utrumque scire, ut et profunde noveris, et quod noveris exsequaris, actusque scientiae congruat. Alioquin tolerabiliorem Scriptura indicat cum (Luc. XII, 47) , qui utrumque nesciat, quam qui perfunctorie utrumque cognovit. Gravat enim scire, quod vel exsequi vel vitare non possis: gravat 0291B scire sine usu atque opere cognitionis profundae. Denique obest ad existimationem medico scire quid prosit, et quid noceat aegro; nisi cognitione ea quemadmodum oportet, utatur: et ideo non est cognitio bona, nisi ea utaris ut oportet.

37. Item accipe: Non frustra lignum scientiae boni et mali productum est in medio paradiso: et si cuicumque homini productum esset, superflua interdictio. Sed neque frustra factum est, neque alii, nisi homini factum est, qui mandatum accepit; ut non solo eo, sed eo cum caeteris uteretur. Nam si multa discutias, complura reperies et plane innumera, quae ei qui uti nesciat, possint nocere. Nec ipsas divitias invenies fructuosas, si habens dives subsidia largitatis, neget alimenta pauperibus, excludat 0291C inopem subsidio destitutum, aliena extorqueat, quia praevalet potestate. Pulchritudo ipsa et gratior corporis forma frequenter in vitium, quam deformitas trahit. Numquid igitur quisquam deformiores, quam pulchriores filios habere desiderat, et inopes potius liberos suos cupit esse, quam divites? Plura sunt hujusmodi quae non ad imprudentiam largientis referenda sunt, sed ad male utentis errorem. Et ideo utentem accusandum potius quam donantem.