Patrologiae Cursus Completus
Elenchus Operum Quae In Hac Prioris Tomi Parte Continentur.
Elenchus Operum Quae In Hac Prioris Tomi Parte Continentur.
Epistola Dedicatoria.
Praefatio.
Vita Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi, A Paulino Ejus Notario Ad Beatum Augustinum Conscripta.
Vita Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi, A Paulino Ejus Notario Ad Beatum Augustinum Conscripta.
Vita Et Institutum Sancti Patris Nostri Ambrosii Mediolanensis Episcopi .
Vita Et Institutum Sancti Patris Nostri Ambrosii Mediolanensis Episcopi .
Vita Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi Ex Ejus Potissimum Scriptis Collecta, Et Secundum Chronologiae Ordinem Digesta.
Selecta Veterum Testimonia De Sancto Ambrosio.
Selecta Veterum Testimonia De Sancto Ambrosio.
In Sex Libros Hexaemeron Admonitio.
In Sex Libros Hexaemeron Admonitio.
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi Hexaemeron Libri Sex.
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi Hexaemeron Libri Sex.
Liber Primus. De Opere Primi Diei.
Liber Secundus. De Opere Secundi Diei.
Liber Tertius. De Opere Tertii Diei.
Liber Quartus. De Opere Quarti Diei.
Liber Quintus. De Opere Quinti Diei.
Liber Sextus. De Opere Sexti Diei.
In Librum De Paradiso Admonitio.
In Librum De Paradiso Admonitio.
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi De Paradiso Liber Unus .
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi De Paradiso Liber Unus .
In Libros De Cain Et Abel Admonitio.
In Libros De Cain Et Abel Admonitio.
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi De Cain Et Abel Libri Duo .
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi De Cain Et Abel Libri Duo .
In Librum De Noe Et Arca Admonitio.
In Librum De Noe Et Arca Admonitio.
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi De Noe Et Arca Liber Unus.
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi De Noe Et Arca Liber Unus.
Fragmentum Libri De Arca Noe.
In Libros De Abraham Admonitio.
In Libros De Abraham Admonitio.
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi De Abraham Libri Duo .
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi De Abraham Libri Duo .
In Librum De Isaac Et Anima Admonitio.
In Librum De Isaac Et Anima Admonitio.
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi De Isaac Et Anima Liber Unus.
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi De Isaac Et Anima Liber Unus.
In Librum De Bono Mortis Admonitio. Ubi praecipue De Habitaculis Animarum Post Mortem, deque libro IV Esdrae disceptatur.
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi De Bono Mortis Liber Unus .
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi De Bono Mortis Liber Unus .
In Librum De Fuga Saeculi Admonitio.
In Librum De Fuga Saeculi Admonitio.
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi De Fuga Saeculi Liber Unus .
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi De Fuga Saeculi Liber Unus .
In Libros De Jacob Et Vita Beata Admonitio.
In Libros De Jacob Et Vita Beata Admonitio.
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi De Jacob Et Vita Beata Libri Duo .
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi De Jacob Et Vita Beata Libri Duo .
In Librum De Joseph Patriarcha Admonitio.
In Librum De Joseph Patriarcha Admonitio.
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi De Joseph Patriarcha Liber Unus.
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi De Joseph Patriarcha Liber Unus.
In Librum De Benedictionibus Patriarcharum Admonitio.
In Librum De Benedictionibus Patriarcharum Admonitio.
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi De Benedictionibus Patriarcharum Liber Unus .
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi De Benedictionibus Patriarcharum Liber Unus .
In Librum De Elia Et Jejunio Admonitio, Ubi nonnulla de jejunio Quadragesimali Mediolanensis Ecclesiae, ac de conviviis super sepulcra martyrum celebr
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi De Elia Et Jejunio Liber Unus .
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi De Elia Et Jejunio Liber Unus .
In Librum De Nabuthe Jezraelita Admonitio.
In Librum De Nabuthe Jezraelita Admonitio.
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi De Nabuthe Jezraelita Liber Unus .
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi De Nabuthe Jezraelita Liber Unus .
In Librum De Tobia Admonitio.
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi De Tobia Liber Unus .
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi De Tobia Liber Unus .
In Libros De Interpellatione Job Et David Admonitio.
In Libros De Interpellatione Job Et David Admonitio.
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi De Interpellatione Job Et David Libri Quatuor.
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi De Interpellatione Job Et David Libri Quatuor.
Liber Primus. De Interpellatione Job, Et De Hominis Infirmitate.
Liber Secundus. De Interpellatione David.
Liber Tertius. De Interpellatione Job.
Liber Quartus. De Interpellatione David.
In Apologiam Prophetae David Admonitio.
In Apologiam Prophetae David Admonitio.
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi Apologia Prophetae David Ad Theodosium Augustum.
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi Apologia Prophetae David Ad Theodosium Augustum.
In Alteram Davidis Apologiam Admonitio.
In Alteram Davidis Apologiam Admonitio.
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi Apologia Altera Prophetae David.
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi Apologia Altera Prophetae David.
In XII Psalmorum Enarrationes Admonitio.
In XII Psalmorum Enarrationes Admonitio.
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi Enarrationes In XII Psalmos Davidicos.
Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi Enarrationes In XII Psalmos Davidicos.
In Psalmum XXXVIII Enarratio. Titulus: In finem pro Idithum Canticum ipsi David.
In Psalmum XLVIII Enarratio. Hujus titulus est: In finem filiis Core, Psalmus David.
In Psalmum LXI Enarratio. Titulus: In finem, pro Idithum, Psalmus ipsi David.
Index Rerum Quae In Hac Prioris Tomi Parte Continentur.
Index Rerum Quae In Hac Prioris Tomi Parte Continentur.
De Jacob Et Vita Beata Libri Duo.
De Joseph Patriarcha Liber Unus.
De Benedictionibus Patriarcharum Liber Unus.
De Elia Et Jejunio Liber Unus.
De Nabuthe Jezraelita Liber Unus.
De Interpellatione Job Et David Libri Quatuor.
Caput IV.
Principiorum varia genera: et in quo Deus fecisse coelum ac terram intelligendus.
12. Principium igitur esse docet qui dicit: In principio fecit Deus coelum et terram. Principium autem 0128A ad tempus refertur, aut ad numerum, aut ad fundamentum; quomodo in aedificanda domo initium fundamentum est. Principium quoque conversionis et depravationis dici posse Scripturarum cognoscimus auctoritate. Est et principium artis ars ipsa, ex qua artificum diversorum deinceps coepit operatio. Est etiam principium bonorum operum finis optimus, ut misericordiae principium est, Deo placere quod facias. Eo enim ad conferendum hominibus subsidium maxime provocamur. Est etiam virtus divina, quae hac exprimitur appellatione. Ad tempus refertur, si velis dicere in quo tempore Deus fecit coelum et terram, id est, in exordio mundi, quando fieri coepit, sicut ait Sapientia: Cum pararet coelum, cum illo eram (Prov. VIII, 27) . Ad numerum 0128B autem si referas, ita convenit, ut accipias: imprimis fecit Deus coelum et terram, deinde colles, regiones, fines inhabitabiles. Vel sic: ante reliquas visibiles creaturas, diem, noctem, ligna fructifera, animantium genera diversa, coelum et terram fecit. Si vero ad fundamentum referas, principium terrae fundamenta esse legisti, dicente Sapientia: Quando fortia faciebat fundamenta terrae, eram penes illum cuncta componens (Sap. VIII, 29) . Est etiam bonae principium disciplinae, sicut est illud: Initium sapientiae est timor Domini (Prov. I, 7) ; quoniam qui timet Dominum, declinat errorem, et ad virtutis semitam vias suas dirigit. Nisi enim quis timuerit Deum, non potest renuntiare peccato.
13. Quod aeque etiam de illo possumus accipere: 0128C Mensis hic initium mensium erit vobis (Exod. XII, 2) ; quamvis 7 et de tempore istud accipiatur, quia de Pascha Domini loquebatur, quod veris initio celebratur. In hoc ergo principium mensium, coelum et terram fecit, quod inde mundi capi oportebat exordium, ubi erat opportuna omnibus verna temperies. Unde et annus mundi imaginem nascentis expressit, ut post hybernas glacies atque hyemales caligines serenior solito verni temporis splendor eluceat. Dedit ergo formam futuris annorum curriculis mundi primus exortus, ut ea lege annorum vices surgerent, atque initio cujusque anni produceret terra nova seminum germina, quo primum Dominus Deus dixerat: Germinet terra herbam foeni, seminans semen secundum genus et secundum similitudinem, et 0128D lignum fructiferum faciens fructum (Gen. I, 11) . Et statim produxit terra herbam foeni, et lignum fructiferum; in quo nobis et moderationis perpetuae divina providentia, et celeritas terrae germinantis ad aestimationem vernae suffragatur aetatis. Nam etsi quocumque tempore et Deo jubere promptum fuit, et terrenae naturae obedire, ut inter hybernas glacies et hyemales pruinas coelestis imperii fotu germinans terra fetum produceret; non erat tamen dispositionis aeternae rigido stricta gelu in virides subito fructus arva laxare, atque horrentibus pruinis florulenta miscere. Ergo ut ostenderet Scriptura 0129A veris tempora in constitutione mundi, ait: Mensis hic vobis initium mensium, primus est vobis in mensibus anni (Exod. XII, 2) , primum mensem, vernum tempus appellans. Decebat enim principium anni principium esse generationis, et ipsam generationem mollioribus auris foveri. Neque enim possent tenera rerum exordia aut asperioris laborem tolerare frigoris, aut torrentis aestus injuriam sustinere.
14. Simul istud advertere licet, quia jure concurrit, ut eo tempore videatur in hanc generationem, atque in hos usus tributus ingressus, quo tempore ex hac generatione in regenerationem est legitimus transitus. Siquidem verno tempore filii Israel Aegyptum reliquerunt, et per mare transierunt, baptizati 0129B in nube, et in mari, ut Apostolus dixit (I Cor. X, 1 et seq.) : et eo tempore Domini quotannis Jesu Christi Pascha celebratur, hoc est, animarum transitus a vitiis ad virtutem, a passionibus carnis ad gratiam sobrietatemque mentis, a malitiae nequitiaeque fermento ad veritatem et sinceritatem. Regeneratis itaque dicitur: Mensis hic vobis initium mensium, primus est vobis in mensibus anni (Exod. XII, 2) . Derelinquit enim et deserit, qui abluitur, intelligibilem illum Pharao principem istius mundi, dicens: Abrenuntio tibi, diabole, et angelis tuis, et operibus tuis, et imperiis tuis. Nec jam serviet ei, vel terrenis hujus corporis passionibus, vel depravatae mentis erroribus, qui demersa omni malitia, vice plumbi, bonis operibus dextra laevaque munitus 0129C inoffenso saeculi hujus freta studet transire vestigio. In libro quoque, qui inscribitur de Numeris, ait Scriptura 8 : Initium nationum Amalec, et semen ejus peribit (Num. XXIV, 20) . Et utique non omnium nationum primus est Amalec; sed quia per interpretationem Amalec rex accipitur iniquorum; iniqui autem gentes sunt: vide ne principem mundi hujus accipere debeamus, qui imperat nationibus voluntatem suam facientibus, cujus semen peribit: semen autem ejus impii et infideles sunt, quibus ait Dominus, Vos ex patre diabolo estis (Joan. VIII, 24) .
15. Est etiam initium mysticum, ut illud est, Ego sum primus et novissimus, initium et finis (Apoc. I, 8) . Et illud in Evangelio praecipue, quod interrogatus 0129D Dominus, quis esset, respondit: Initium, quod et loquor vobis (Joan. VIII, 25) . Qui vere et secundum divinitatem est initium omnium, quia nemo ante ipsum; et finis, quia nemo ultra ipsum: et secundum Salomonem (Prov. VIII, 22) initium est viarum Domini in opera ejus; ut per ipsum disceret hominum genus vias Domini sequi, et operari 0130A opera Dei. In hoc ergo principio id est, in Christo, fecit Deus coelum et terram; quia per ipsum omnia facta sunt, et sine ipso factum est nihil. Quod factum est, in ipso vita erat; quia in ipso constant omnia. Et ipse est primogenitus totius creaturae, sive quia ante omnem creaturam; sive quia sanctus, quia primogeniti sancti sunt, ut primogenitus Israel, non quia ante omnes, sed quia sanctior caeteris. Sanctus autem Dominus supra omnem creaturam et secundum corporis susceptionem; quia solus sine peccato, solus sine vanitate. Omnis autem creatura subjecta vanitati est.
16. Possumus etiam intelligere: In principio fecit Deus coelum et terram; id est, ante tempus: sicut initium viae nondum via, et initium domus nondum 0130B domus. Denique alii dixerunt, ἐν κεφαλαίῳ quasi in capite, quo significatur in brevi et in exiguo momento summa operationis impleta. Sunt ergo et qui principium non pro tempore accipiant, sed ante tempus, καὶ κεφαλαῖον vel caput; ut dicamus Latine quasi summam operis; quia rerum visibilium summa coelum et terra est, quae non solum ad mundi hujus spectare videntur ornatum, sed etiam ad indicium rerum invisibilium, et quoddam argumentum eorum quae non videntur, ut est istud propheticum: Coeli enarrant gloriam Dei, et opera manuum ejus annuntiat firmamentum (Ps. XVIII, 1) . Quod secutus Apostolus aliis verbis in eamdem conclusit sententiam, dicens: Quia invisibilia ejus per ea quae facta sunt, intelliguntur (Rom. I, 20) . Auctorem enim 0130C Angelorum et Dominationum et Potestatum facile intelligimus eum, qui momento imperii sui hanc tantam pulchritudinem mundi ex nihilo fecit esse, quae non erat; et non de exstantibus aut rebus, aut causis donavit habere substantiam.