Caput II.

Quid sit homo, et in qua potissimum parte consistat; qualisve sit anima ejus tam secundum sui naturam, quam per irrationabilem sui partem, qua obnoxia fit corruptioni.

3. Intuere igitur, o homo, qui sis, quo salutem tuam, vitamque tuearis. Quid est itaque homo? Utrum 0503D anima, an caro, an utriusque copula? Aliud enim nos sumus, aliud nostrum: alius qui induitur, et 0504A aliud vestimentum. Legimus in Veteri Testamento: Omnes animae quae descenderunt in Aegyptum (Gen. XLVI, 26) , de hominibus dictum. Et alibi dictum est: Non permanebit spiritus meus in hominibus istis, quoniam carnes sunt (Gen. VI, 3) . De alterutro ergo legitur, quia homo dicitur et de anima et de carne. Sed illa discretio est, quod ubi anima pro homine ponitur, Hebraeus significatur Deo adhaerens, non corpori, ut est illud: Anima benedicta omnis simplex (Prov. XI, 20) . Ubi autem caro pro homine nuncupatur, peccator exprimitur, ut est illud: Ego autem carnalis sum, venumdatus sub peccato; quod enim operor, non cognosco. Non enim quod volo, ago: sed quod odi, illud facio (Rom. VII, 14 et 15) . Hoc jam posterius et de utroque. Alius est enim qui vult, 0504B alius qui odit, alius qui facit. Denique addidit: Si ergo quod odi, hoc facio, consentio legi, quoniam bona est. Nunc autem jam non ego illud operor, sed quod habitat in me peccatum (Ibid., 16 et 17) . Illud quoque expressius: Video legem carnis meae repugnantem legi mentis meae, et captivantem me in lege peccati. (Ibid., 23) . Et tamen cum utrumque in se concertantem hominem declarasset, hoc est, interiorem et exteriorem, in animae magis quam in corporis parte se maluit constituere, quod anima sua traheretur captiva ad peccatum, in qua esse se mallet, et esse confirmat dicens: Infelix ego homo! quis me liberabit de corpore mortis hujus (Ibid., 24) ? Tamquam ab extraneo hoste, ita se desiderat liberari a carne.

4. Non ergo sanguis anima, quia carnis est sanguis: 0504C neque harmonia anima, quia et hujusmodi harmonia carnis est: neque aer anima, quia aliud est flatilis spiritus, aliud anima: neque ignis est anima, neque ἐντελέχεια: anima sed anima est vivens; quia factus est Adam in animam viventem (Gen. II, 7) ; eo quod insensibile atque exanime corpus anima vivificet et gubernet. Est et praestantior homo, de quo dicitur: Spiritalis autem dijudicat 358 omnia: ipse autem a nemine judicatur (I Cor. II, 15) . Hic est praestantior caeteris. Unde et David dicit: Quid est homo quod memor es ejus, aut filius hominis, nisi quod visitas eum (Psal. VIII, 5) ? . . . Homo vanitati similis factus est (Ps. CXLIII, 4) . Non ille secundum imaginem Dei homo vanitatis est: sed qui illud amisit, et in peccatum decidit, et in materialia ista dilapsus est, iste homo est vanitatis.

0504D 5. Anima igitur secundum sui naturam optima est: sed plerumque per irrationabile sui obnoxia 0505A fit corruptioni, ut inclinetur ad voluptates corporis, et ad petulantiam, dum mensuram rerum non tenet, aut fallitur opinione, atque inclinata ad materiam agglutinatur corpori. Sic invisibile ejus impeditur, et malitia repletur; quia dum intendit malitiae, ejus se vitiis replet, et fit defectu bonitatis intemperantior.