Caput XVI.

Ebrios Caini ac persecutorum Domini similes esse, immo daemoniacis ipsis miseriores: iidem suis coloribus depinguntur: in quos Jeremiae verba cadere declarat sanctus Doctor.

0718A

58. Denique Cain exiens a conspectu Dei, habitavit in terra Naid, quod interpretatione significat commotionem. Ergo qui calice aureo inebriatur, peccato movetur. Quid te sub maledicto constituis Cain illius parricidae, ut tremas atque movearis? Sed et persecutores Domini transeuntes movebant capita sua. Exagitabat enim eos spiritus nequam, qui repleta a se corpora movere consuevit. Et ille cum defuerit, tremor desinit: ebrietas autem perpetuum dat tremorem. Sudant vinum corpora temulentorum: si levius ea tetigeris, exprimis vinum.

59. Ebrietas fomentum libidinis, ebrietas incentivum insaniae, ebrietas venenum insipientiae. Haec 0718B sensus hominum mutat et formas, per hanc fiunt ex hominibus equi adhinnientes. Siquidem naturali vapore corporis calidi, et praeter naturam vini calore flammati, cohibere se non queunt, et in bestiales libidines excitantur; ut nullum tempus praescriptum habeant, quo deceat indulgere concubitui. Vocem amittunt, colore variantur, oculis ignescunt, ore anhelant, fremunt naribus, in furorem inardescunt, sensum excedunt. Hinc phrenesis periculosa, hinc calculi gravis poena, hinc exitialis cruditas, hinc vomitus frequens semesas epulas cum internorum viscerum cruore fundentium. Mentior, nisi eadem Dominus per Hieremiam locutus est dicens: Bibite et inebriamini, et vomite, et cadetis, et non surgetis (Jer. XXV, 27) .

0718C 60. Hinc etiam vanae imagines, incerti visus, instabilis gressus, umbras saepe transiliunt sicut foveas. Nutat his cum facie terra, subito erigi et inclinari videtur, et quasi vertatur, timentes in faciem ruunt, et solum manibus apprehendunt, aut concurrentibus montibus sibi videntur includi. Murmur in auribus tamquam maris fluctuantis fragor, et resonantia fluctu littora. Canes si viderint, leones arbitrantur, et fugiunt. Alii risu solvuntur incondito, alii inconsolabili moerore deplorant, alii irrationabiles cernunt pavores. Vigilantes somniant, dormientes litigant. Vita 554 his somnium est, somnus his mors est: excitari nullis vocibus possunt; quantolibet stimulandos impulsu putes, nisi resipuerint, evigilari non possunt.

0718D 61. Unde bene Hieremias hujusmodi hominem tamquam superfluam creaturam, deflendum putat. Quid enim est homo ebrius, nisi superflua creatura? Itaque sic ait: Sicut fletum Jazer, deflebo te, vinea; quia deserta est civitas Jazer (Jer. XLVIII, 32) . Et infra: Vinum in torcularibus tuis mane non calcaverunt, meridie autem non fecerunt (Ibid. 33) . Jazer ποιήσις περισσὸς, factura superflua est. Moderatio enim naturalis 0719A est: supra mensuram quidquid est superfluum habetur: ita est ebrietas quae fletu prophetico deploratur. Unde ait Apostolus: Nolite inebriari vino in quo est luxuria, sed inebriamini spiritu (Ephes. V, 18) . Est ergo ebrietas culpae, est et gratiae. Et forte haec naturae, quae gratiae, qui ad imaginem et similitudinem Dei facti, Spiritu sancto repleti esse debemus.