459 Caput Primum.

Facta transitione a superiori ad hunc librum, ostendit sanctum Jacob etiam in exsilio fuisse beatum: ac beatitudinis definitionem eidem apprime convenire demonstrat.

0615A

1. Superiore libro de virtutum praeceptis disputavimus: sequenti clarorum virorum utamur exemplis, qui in summis periculis positi beatitudinem vitae non 0615B amiserunt, sed potius acquisierunt. An non beatus Jacob etiam cum patriam relinqueret? Immo plane beatus, qui dura exsilii suscepit, ut fratris mitigaret iracundiam. Nam si beatus est qui peccatum declinat, utique negari beatus esse non potest, qui alterius culpam levat, crimen avertit. Paratum itaque parricidium declinavit exsilio voluntario, eoque facto sibi salutem quaesivit, fratri innocentiam donavit. Merito itaque eum divina ubique comitata est gratia, ut et cum dormiret, beatae vitae munus acquireret. Videbat enim futurorum mysteria, et divina audiebat oracula (Gen. XXVIII, 5, 12 et seq.) . Bonus in somno operarius, et in paupertate dives, qui mercenariae vitae munere et patrimonium et conjugium eodem paravit officio (Gen. XXIX, 22, 29 et seq.) . 0615C Idem fraterni affectus reconciliator egregius certavit muneribus et obsequiis (Gen. XXXII, 13 et seq.) ; ut indignationem omnem excluderet, dolorem offensionis averteret, ostendens se minorem exsilio non fuisse, qui posset largiri quae non acceperat.

2. Sed nimis ad inferiora propero, et utiliora transcurro, cum prius definiendum sit quid sit beatus. Scriptum est enim: Beatus vir qui non abiit in consilio impiorum, et in via peccatorum non stetit, et in cathedra pestilentiae non sedit (Psal. I, 1) . Hoc Scriptura significante, eum beatum esse, qui se a perfidorum consortio temperaverit (ea est enim impietas auctorem vitae et parentem quemdam salutis non recognoscere, si vel in peccato manserit, vel in luxuria atque lascivia perseveraverit), ipsum quoque 0615D in lege Domini die ac nocte meditantem fore tamquam lignum quod dabit fructum in tempore suo (Ibid., 2 et 3) . Superiora merita sunt praemiorum, hoc meritorum praemium.

3. Quid horum quae ad meritum beatitudinis spectant, defuit sancto Jacob, qui tantum abfuit ab impiorum consortiis, ut ex eo fidelis populus nomen acciperet, Israel dictus (Gen. XXXII, 28) : eo quod Deum mentis internae oculis intueretur, peccati abstinens, 0616A a luxuriae omnis ebrietate sobrius, ut dura laborum absorbuerit, otii secura neglexerit? Nonne pulchre et vere de hoc dictum est, quod et hic fructum dabit in tempore suo, de quo scriptum est: Ecce odor filii mei tamquam odor agri pleni (Gen. XXVII, 27) . Erat enim perfectus in omni flore virtutum, et sacrae benedictionis atque coelestis beatitudinis redolebat gratiam. Ipse est enim ager quem benedixit Dominus: non iste terrenus, aut 460 0616B horridus silvis, aut fragosus torrentibus, aut palustris pigrioribus aquis, aut jejunus frumentis, aut inutilis vitibus, aut infecunda glarea saxosus, aut hiulcus et aridus siccitate, aut sanguine madidus, aut sentibus incultus et spinis: sed ille ager, de quo dicit Ecclesia in Canticis: Adjuravi vos, filiae Hierusalem, in virtutibus et fortitudinibus agri (Cant. II, 7) . Hic namque est ager, de quo et Dominus ait: Et species agri mecum est (Psal. XLIX, 11) . In hoc agro uva illa reperitur, quae expressa sanguinem fudit, et mundum diluit. In hoc agro est ficus illa sub qua sancti requiescent, spiritalis gratiae suavitate recreati. In hoc agro est oliva illa fructifera, Dominicae fluens pacis unguentum. In hoc agro florent malogranata, quae plurimos fructus uno fidei munimine tegunt, et quodam 0616C fovent charitatis amplexu.

4. Hos igitur fructus redolebat Jacob, qui Deum per pericula sequebatur, et tutum se ejus ubique deductione credebat. Nam licet dulcis et suavis odor sit agri, quia est odor naturae: tamen in sancto Patriarcha virtutum spirabat gratia. Quam continens erat parcimonia, qui cibum sibi paratum non expetivit, sed petenti fratri sine dilatione concessit, a quo primatus benedictionis accepit (Gen. XXV, 30 et seq.) ! Quam pius erga parentes, ut praeferri germano seniori materno affectu mereretur, et paternae benedictionis munere sacraretur (Gen. XXVII, 8 et seq.) ! Quam religiosus, ut fratrem recusaret laedere! Quam verecundus, ut patrem timeret tallere! Quam honorificus, ut matri non posset quod jubebatur, negare!