Caput III.

Non tam propter utilitatem divites aliena concupiscere, quam ut alios homines excludant. Quam inane sit illud desiderium, quod eos brutis ipsis inferiores esse convincit: quam etiam turpe sit paternam possessionem ob luxuriam divendere: postremo quam impatienter divites repulsam ferant!

0734A

11. Et erit mihi, inquit, in hortum olerum. Haec erat igitur omnis insania, hic omnis furor, ut spatium vilibus oleribus quaereretur. Non tam ergo ipsi cupitis quasi utile possidere; sed alios vultis excludere. Major vobis cura de pauperum spoliis, quam de vestris emolumentis est. Injuriam vestram putatis, si quid pauper habeat, quod dignum possessione 0734B divitis aestimetur. Damnum vestrum creditis, quidquid alienum est. Quid vos delectant naturae dispendia? Universis creatus est mundus, quem pauci divites vobis defendere conamini. Non enim terrena tantum possessio, sed coelum ipsum, aer, mare, in usum paucorum divitum vindicatur. Hic aer, quem tu diffusis includis possessionibus, quantos alere populos potest? Numquid Angeli divisa coeli spatia habent, ut tu terram positis distinguas terminis?

12. Clamat Propheta: Vae iis qui jungunt domum ad domum, et villam ad villam (Esai. V, 8) ! Et arguit eos inefficacis avaritiae. Fugiunt enim cohabitare hominibus, et ideo excludunt vicinos: sed fugere non possunt; quia cum hos excluserint, alios rursum inveniunt: 0734C et cum illos propulsaverint, ad aliorum necesse est eos viciniam pervenire. Soli enim super terram habitare non possunt. Aves avibus se associant, denique ingentis plerumque agminis volatu coelum obtexitur: pecus pecori adjungitur, pisces piscibus: nec damnum ducunt, sed commercium vivendi, cum plurimum comitatum capessunt, et quoddam munimentum solatio frequentioris societatis affectant. Solus tu, homo, consortem excludis: includis feras; struis habitacula bestiarum, destruis hominum. Inducis mare intra praedia tua, ne desint belluae: producis fines terrae, ne possis habere finitimum.

13. Audivimus vocem divitis aliena quaerentis, audiamus vocem pauperis propria vindicantis: Non 0734D fiat, inquit, hoc a Deo, ut dem tibi haereditatem patrum meorum. Quasi quamdam contagionem sui pecuniam esse divitis arbitratur, quasi dicat: Pecunia tua tecum sit in perditionem (Act. VIII, 20) ; ego autem haereditatem patrum meorum non possum vendere. Habes quod sequaris, dives, si sapias; ut non vendas agrum tuum pro nocte meretricis: 569 non transfundas jus tuum pro sumptu comessationis, deliciarumque 0735A impensis: non adjudices domum tuam ad ludum aleae, ne jus haereditariae pietatis amittas.

14. His auditis, turbatus est spiritus avari regis: Et dormivit in lecto suo, et velavit faciem suam, et non manducavit panem suum. Lugent divites, si non potuerint aliena diripere: si suis pauper non cesserit facultatibus, vim moeroris tegere non possunt. Dormine desiderant, velant faciem suam; ne quidquam in orbe terrarum alienum videant, ne quidquam in hoc mundo non esse suum noverint, ne audiant vicinum juxta se aliquid possidere, ne audiant pauperem sibi contradicentem. Horum sunt animae, quibus dicit propheta: Mulieres divites, exsurgite (Esai. XXXII, 9) .