Caput XVIII.

Ut objicientibus nos divina lege ad fenerandum incitari fiat satis, inquiritur quid justus v. g. Petrus fenori dare valeat; ostenditurque suos illi sermones esse, quos feneret.

0782C

59. At ne pari recrudescant modo, et dicant etiam se ad fenerandum incitari Legis oraculo; quia scriptum est: Fenerabis gentibus multis, tu autem non mutuaberis (Deut. XXVIII, 12) ; tempus est plenius et expressius disputare et docere quid fenerandum, et quibus Legis statuta praescribant; praecedit enim fenoris causa pignoris causam. Mutuabitur, inquit, peccator, et non solvet: justus autem miseretur, et tribuet (Ps. XXXVI, 21) . Audis, debitor, quid debeas declinare: audis, creditor, quid debeas imitari. Et infra: Juvenis fui, et senui, et non vidi justum derelictum, 0782D nec semen ejus quaerens panem. Tota die miseretur et fenerat (Ibid., 25) . Unde huic justo quod tota die feneret? Ergo dives justus est; et quanto ditior unusquisque fuerit, tanto justior: qui plus habuerit unde feneret, ipse erit justior. Sed difficile dives intrat in regnum coelorum.

60. Quid ergo feneret, dic mihi, sancte David? Contra me protuli testimonium, nisi mihi subvenis. 0783A Petrus dicebat: Argentum et aurum non habeo (Act. III. 6) , numquid non erat justus? Tu mihi ergo expone quid feneret. Dixisti enim: Beatus vir qui miseretur et commodat, disponet sermones suos in judicio (Ps. CXI, 5) . Inveni quid fenerat justus. Petrus quoque me doceat et ipse quid feneret, qui dixit inopi attendenti ad se et ad Joannem: Argentum et aurum non habeo. Nihil ergo dabis pauperi, apostole? Das tamen, et plus das quam alii: das inopi, quod alii dare non possunt: das inopi, post quod egere non possit: das inopi, quod etiam divites accipere concupiscunt: das inopi, quod ii qui istud argentum et aurum habent, conferre non noverint; quia avaritia eos impedit: das inopi, qui eis divitibus facias ditiorem. Incitasti animum meum, concupisco 0783B hoc donum tuum. Dicito, rogo, 612 quid des. Noli me diu suspensum reddere, cupio petere, si cito solvas. Sed solvisti cito: non distulisti inopem, non despexisti precem pauperis, non diutius eum desperare fecisti, non vacuus ad templum ascendisti dicens: Argentum et aurum non habeo. Non illi soli plenis manibus ascendunt, qui argentum et aurum habent: ascendit et pauper non vacuus: ascendit et ille non vacuus, quia aurum et argentum non habet. Audiamus quid det iste pauper: Sed quod habeo, inquit, do tibi. In nomine Jesu Nazareni surge et ambula (Ibid.) . O optanda paupertas; o ditior inopia! Claudicabat, cui divites dabant: unus pauper dedit, et statim qui claudus erat, sanus est factus.

0783C 61. Habet ergo justus quod feneret, habet et argentum quod feneret, sermones suos fenerat: hoc est justi argentum; eloquia enim Domini, eloquia casta, argentum igne examinatum, probatum terrae, purgatum septuplo. Hoc fenerat qui Legem accipit, qui Legem meditatur, qui Legem exercet: hoc feneravit Petrus, hoc feneravit Paulus, quibus dicitur ut ad viros nationum pergerent. Ad Cornelium centurionem Petro, cui dicitur: Surge, vade nihil dubitans, quoniam ego misi illos; et surrexit et ivit (Act. X. 20) . Et infra dixit: Numquid aquam vetare possumus, ne baptizentur ii, qui Spiritum sanctum acceperunt (Ibid., 47) ? Jussitque eos baptizari. Hoc est Fenerabis gentibus, ut peccata dimittas, debita auferas: tu autem non mutuaberis. Mutuatur enim peccator, et non solvet 0783D peccata sua; quia peccator est. Paulo dicitur (Act. IX, 15) : Fenerabis gentibus qui missus est ad gentes; Joanni dicitur: Fenerabis gentibus; Jacobo et caeteris dicitur: Fenerabitis gentibus; quibus dictum est: Ite, baptizate gentes (Matth. XXVIII, 19) .

62. Dicitur populo patrum: Si custodieris mandata Dei, benedictus eris, et fenerabis gentibus verbum (Deut. XXVIII. 12) . Denique non de pecunia dici significant sequentia: Princeps eris gentibus multis: 0784A tibi autem nemo dominabitur. Constituet te Dominus Deus tuus caput, et non in caudam, et eris tunc supra, et non subter, si exaudieris vocem Domini Dei tui (Ibid., 13) . Et sequitur: Si autem non audieris, maledictus tu in civitate, et maledictus in agro (Ibid., 16) . Et infra: Maledicta progenies ventris tui (Ibid., 18) . Non pecunia utique benedictum facit, sed cognitio Dei, praedicatio verbi: si gratiam Domini feneremus, si indigentibus eloquia Domini conferamus, si observemus mandata coelestia. Et contra maledictum non facit, si desit pecunia quae feneretur: sed si desit studium, si desit observatio coelestium statutorum, maledictus eris.