Caput V.

Confirmat rationes adversus Judaeos atque gentiles adductas, et sermonem ad Ecclesiam convertit.

0897C

28. Verum quod saepe titulum quinquagesimi psalmi repetimus, non praesumptionis, sed infirmitatis est exemplum. Uno enim die vel per angustias ingenii, vel per fragilitatem vocis omnem seriem non possum explere tractatus. Et ideo quoniam superiori die adversus Judaeos noster sermo directus est, quos quidem eo usque documenta fidei subegerunt, ut Christus in coelesti solio collocaretur: quod utique in hominem non potest convenire. Neque enim alium nisi Dei Filium ad dexteram Dei sedere credibile est. Non alius utique nobis sedere ad dexteram Patris nisi Dei Filius, remotis omnibus ambiguis, aestimandus 0897D est. Rursus quoniam Scriptura habet: Ex fructu ventris tui ponam super sedem tuam (Ps. CXXXI, 11) ; idem utique Dei Filius carnem ex Maria suscepisse credendus est, in qua prophetici fructus est ventris: ut vere successionem originis recognoscas, illumque 717 Dei Filium, factum postea filium hominis per 0898A susceptionem carnis, in Patris throno coelesti sedere non dubites. Neque enim Christus sedem aliquam regalem hoc habuit in saeculo, ut putes aliam sedem David similem esse promissam; maxime cum ipse dixerit Dominus: Regnum meum non est de hoc mundo (Joan. XVIII, 36) .

29. Conclusi itaque undique, eo perfidiae suae ten tamenta derivant, ut incredibile esse asserant, quod Deus susceperit carnem: qua ratione autem non potuerit suscipere, explicare non possunt. Quaero enim utrum impossibilitatis, an injuriae causa existiment carnem a Deo suscipi nequivisse? Si impossibilitatis, aliquid ergo impossibile Deo: nihil enim est quod facere voluerit, et facere nequiverit. Superest ergo ut aut voluisse, aut noluisse doceatur. 0898B Quod autem majus indicium voluntatis, quam quod ipse dixit: Palam apparui non quaerentibus me . . . . Expandi manus meas ad populum non credentem, et contradicentem (Esai. LXV, 1 et 2) ? Si ergo voluit et potuit, an putamus eum causa injuriae noluisse? Et quam divinitas sui sentit injuriam? Expers enim est contumeliae, neque subjecta nostris est passionibus; neque enim caro vel detrimentum divinitati afferre potuit, vel augmentum.

30. Qui tamen hoc objiciunt, quod Dei Filius carnem suscipere non potuerit? Si gentiles, qui deos suos (quoniam homines fuisse negare non possunt) humana specie visos esse testantur? An rex eorum, quem illi suis diis omnibus anteponunt, prodigiales formas potuit pro amore suscipere: Christus carnem 0898C hominis, quem ad imaginem sui fecit, atque illud praestantissimum opus suum suscipere pro mundi salute non potuit; et pulchrius illis videtur propter adulterium alieni thori, quam propter redemptionem omnium hominum speciem carnis assumptam? Quod si Judaeus hoc objicit, quomodo legit: Ecce virgo accipiet in utero, et pariet filium; et vocabitur nomen ejus Emmanuel (Esai. VII, 14) , quod est interpretatum, nobiscum Deus? Quomodo legit: Ecce qui loquebar adsum (Esai. LIII, 6) ? Quomodo autem lectum asserit: Ecce sicut panthera . . . . . et sicut ursus aporiatus occurram eis (Ose. XIII, 7 et 8) ? Dei ergo filius carnem suscipere non potuit pro redemptione omnium, cum ipsi negare non possint quod pro nostrorum supplicio peccatorum, affectum quemdam Deus ferinae 0898D crudelitatis induerit; ut qui natura pius est et misericors, nostrorum tamen scelerum atrocitate commotus, assumat in nos quamdam saevitiam bestiarum?

31. Sed jam quia et superiore die et hodie Judaeis satis responsum arbitror, apud vos mihi, fratres 0899A dilectissimi, prophetici facti ratio praestanda est. Etenim cum primum legeretur hic psalmi titulus, quod venerit Nathan ad David, cum intravit ad Bethsabee, diximus plurimos serie historiae hujus confundi: et ideo tractatum ejus assumpsimus tripertitum; divisionemque tractatus 718 ita putavimus esse faciendam, ut apud Gentiles lapsus conditionis non negaretur, correctio erroris astrueretur; apud Judaeos autem ideo lapsum esse sanctum David doceremus, ne amplius Judaeorum perfidia claudicaret, eumque vel Dei filium desinerent credere, quem viderent communi conditione obnoxium fuisse peccato; Christiani vero surgentis Ecclesiae mysteria possint advertere. Tripertita ergo divisio facta est, una secundum naturam, alia secundum fidem, tertia secundum 0899B gratiam; nec infirmitas excludit a venia, et fides excusat a culpa, gratiam quoque promissam jam dudum sacramenta conciliant.