CAPUT III.

De sophisticis rationibus Antiquorum probantium omnino locum esse nihil,

Si autem his rationibus concesserimus aliquid esse locum, incipimus iterum deficere et dubitare quid sit locus: et ex eo quod non invenimus genus in quo ponamus locum, dubitamus an sit omnino locus, sicut dubitavit hac de causa Zeno an esset motus et locus, licet utrumque aliquid esse in natura sit manifestum. Dubitatur enim si sit aliquid corporis alicujus sicut pondus ejus, eo quod mobile inclinat ad se: aut sit quaedam alia natura,: genus enim ipsius primo quaerendum est, ut ex ipso aliquid probetur esse in natura. Objicit autem sic Zeno: si locus est aliquid, aut est substantia, aut accidens. Si autem est substantia, aut est spiritualis, aut corporalis. Et si est substantia spiritualis, et ad spirituale non movetur corpus, videtur quod nullum corpus movetur ad locum, quod videtur osse falsum. Adhuc autem secundum hoc substantia spiritualis sicut intelligentia, vel aliorum separatorum aliquid habebit loci differentias, quae sunt sursum, et deorsum, etc, quod est absurdum. Si autem sit substantia corporalis, tunc oportet quod sit corpus: et tunc duo corpora erunt in eodem loco, scilicet locus et locatum. Si autem est accidens, aut erit accidens locantis, aut locati. Constat quod non locantis, quia proprietas loci refertur ad locatum et non ad locans. Si vero dicatur accidens locati, tunc cum sit accidens in subjecto, oportet quod locus sit in locato: et hoc absurdum est, cum potius e converso dicatur locatum esse in loco. Adhuc autem cum omne accidens motu sui subjecti moveatur localiter, oportet quod motus moveatur motu locali: et hoc est falsum: cum ergo non videatur omnino substantia nec accidens, videbitur omnino nihil esse locus. Adhuc autem objicit Zeno, quod locus habet tres distantias, quibus omne corpus determinatur: et ex hoc videtur esse corpus: locum autem esse corpus impossibile est, quia (sicut dicendum est) si locus est corpus, et corpus est in loco, tunc corpus locatum dimensionibus suis penetrat corpus quod est locus: et sic duo corpora erunt in eodem loco, quod est impossibile, sicut in tractatu de Vacuo ostendemus.

Amplius si vere dicatur locus esse receptaculum quoddam corporum, in quo recipitur corpus quando transfertur do loco in locum: tunc oportet etiam superficiei et lineae et puncti esse locum: quia cum transfertur corpus, in ipso transferuntur superficies et lineae et puncta: et si corpus intrat locum, ita superficies et lineae et puncta, intrant in locum cum corpore: quia una et consona est ratio de motu corporis ad locum, et de motu terminorum ad locum: ubi enim exeunt prius aquae planities aeris et lineae et puncta, ibidem exeunte aqua fiunt planities acris et lineae et puncta: sed

puncti nullus est locus: quia si punctum haberet locum, locus puncti non differret a puncto: quia locus puncti esset indivisibile positum in continuo, et illud idem est punctum: ergo punctum non habet locum: ergo eadem ratione nec superficies nec linea nec corpus habebit locum: locus autem quaeritur propter motum corporis: ergo videtur quod locus nihil est secundum naturam.

Neque etiam locus potest esse aliquid praeter unumquodque istorum: quod enim ponatur forte locum esse: aut enim est corpus, aut est elementum, aut elementatum. Constat autem quod non est corpus elementatum, quia duo corpora non convenit esse in eodem loco secundum penetrationem unius per aliud, ut modo ostendimus. Eadem enim ratione non est elementum corporis, quia elementum corporis est corpus. Similiter autem constat, quod non est res incorporea: quia locus habet magnitudinem et dimensionem quamdam. Res autem incorporea nihil talium habet. Elementum autem sensibilium corporum esse non potest, quia hoc est corpus: et locus corpus esse non potest. Si vero dicatur esse elementum intelligibilium substantiarum, sive sint intelligentiae, sive formae ideales quas ponit Plato, constat quod nihil est dictum: quia ex elementis intelligibilium nulla fit magnitudo: locus autem quaedam magnitudo esse videtur, sicut elementa intelligibilium sunt ea quae sunt partes esse et quidditates eorum quae ingrediuntur diffinitiones, et quae non faciunt magnitudinem in natura, sed quidditatem simplicem.

Amplius si locus est, aut ponemus ni genere causae, aut in genere effectus. Patet autem quod non est in genere effectus, quia motus corporis est ad ipsum

tanquam ad. continens ipsum et perficiens ipsum esse: et hoc non est actus effectus, sed. videtur esse actus causae. Quaerimus ergo, in cujus genere causae ponatur locus esse ? Nulla autem ratio causae de quatuor videtur loco inesse: non enim est materia: quia materia est ex qua res naturae constituuntur, ex loco autem nihil constituitur sicut ex materia. Neque enim sicut species et forma: quia si forma esset, tunc motus a loco esset motus a forma: sed motus a forma corruptio est: ergo motus a loco esset corruptio: et hoc non generaliter est verum: ergo locus et forma non sunt idem. Nos autem ad hanc considerationem infraredibimus subtilius, ostendentes quod locus neque materia est, neque forma est. Similiter quod non est finis, quia finis in natura est forma, et essentialiter et intrinsecus rei: locus autem neque forma est, neque essentialis, neque intrinsecus rei. Adhuc autem constat quod non est efficiens sive movens, quia efficiens conjunctum ei quod movet, perficit motum: corpora autem conjuncta locis suis non moventur, sed quiescunt: ergo cum locus nec effectus nec causa videatur esse, locus omnino non esse videbitur.

Amplius ipsemet locus cum sit de numero eorum quae sunt alicubi esse. Zenonis enim ratio quaerit quamdam rationem esse veram quam Antiqui supponebant. Si namque, sicut superius ex dictis Antiquorum ostendimus, omne quod est, in loco est, et locus aliquid ponatur esse, manifestum est quod locus erit in loco: ergo loci erit locus, et sic usque ad infinitum: quia non est magis ratio, quare unius loci esset locus quam alterius: hoc autem est impossibile: ergo locus non videtur esse.

Amplius secundum dicta Antiquorum sicut omne corpus est in loco, sic etiam c converso diceretur in omni loco corpus esse: quomodo ergo dicemus de Iocis eorum quae augmentantur ? cum enim locus non sit major neque minor quam locatum, oportet aucto corpore augeatur et locus. Si autem augetur locus, augmentabitur et loci locus: et sic si augetur aliquod corpus, oportet quod augeatur elementum et totus mundus, quod falsum est: ergo non videtur locus esse aliquid. Per rationes igitur quas induximus, non solum dubitatur quod locus sit, sed etiam si omnino est aliquid dubitare necesse est. Has autem rationes non statim, sed postquam quid est locus ostenderimus, solvemus.