CAPUT III.

Quod in magnitudine infinita non potest esse potentia finita.

Sed tamen nec etiam infinita magnitudo habet in se potentiam finitam, licet aliquando contingat in minori corpore esse majorem potentiam quam in majori : quia licet hoc aliquando contingat, tamen toties posset accipi reduplicari majus, quod in majori esset plurima quam in minori. Si enim in majori corpore ponatur esse minor quam in minori, sicut in lapide parvo cadente, major est cali- ditas quam in magno aere, et in plumbo

parvo major gravitas est quam in spongia magna: tamen toties potest reduplicari, sive aer, sive spongia, quod major esset in aere vel in spongia, quam in lapide, vel in plumbo. Si autem aliquis adversarius ponit, quod in magnitudine infinita convenit esse potentiam finitam, dicamus tunc quod a b sit infinitum secundum magnitudinem: sed b C sit aliqua pars ejusdem quae in aliquoto tempore movet hoc mobile quod signatur per D in aliquoto tempore finito quod signatur per E F. Si igitur ego ponam duplicem potentiam b C finitam, tunc movebit idem mobile in dimidio tempore e f, quia talis est proportio moventis ad tempus: quia quanto movens fuerit fortius super mobile, tanto in breviori tempore movebit, sicut patet ex his quae dicta sunt in septimo. Haec vero medietas temporis sit signata per f C. Si igitur sic accipiam duplum ad b c, nunquam veniam ad quantitatem infinitam quae est ad a b, quia infinitum non convenit transiri aliquo numero partium. Quocumque enim tempore dato, nos accipiemus semper minorem partem temporis, in quo movet major potentia, quae est accepta ex duplicatione prius datae potentiae: sed. quod non convenit transiri, habet influitanm potentiam, ut dictum est in principio hujus capituli: id enim subjectae magnitudinis quod remanet semper accipiendum ultra omne acceptum, habet aliquid potentiae: ergo sua potentia erit infinita, cum infinitum sit quod excellit omne acceptum finitum: et hoc est contra hypothesim. Istud autem sequitur ex hoc quod omnis potentiae finitae necesse est esse tempus in quo movet finitum. Si enim detur quod movet haec potentia in quodam tempore causato, tunc major movebit in minori, sed finito et determinato secundum quantitatem, et secundum conversionem proportionis, ut quanto tempore fuerit minus, tanto potentia sit major movens, et e converso. Si autem aliquis dicat, quod infinitis partibus sub- jecti sumptis convenit potentiam esse finitam, hoc esse non potest: quia diffinitio potentiae infinitae est, quod sit sicut multitudo et magnitudo excellens omne finitum. Cum igitur loquamur de potentia corporis, quae movet corpus, infinita potentia erit quae erit ex infinitis partibus subjecti, ex quibus per additionem constituitur magnitudo infinita, quae excellit omne infinitum sicut partes numeratae in ipsa excellunt omnes numeros partium in magnitudine finita.

Est etiam hoc aliter demonstrare leviori modo quam dictum est. Si enim dicatur quod in magnitudine infinita sit potentia finita, tunc accipiamus corpus ejusdem generationis, cujus est infinitum: et hoc sit finitum, in quo sit tanta potentia quantum est potentia finita corporis infiniti: quia omnis potentia infinita potest esse in corpore finito. Illa igitur potentia finita quae est in tempore infinito, mensurabit per aequalitatem potentiam Finitam corporis infiniti. Hoc autem est impossibile: quia sicut diximus, in corpore quidem minori potest esse potentia major quam in majori: sed in corpore minori ejusdem generis non potest esse potentia major, vel aequalis ei quae est in corpore majori: ergo multo fortius in corpore finito non potest esse potentia aequalis ei quae est in corpore infinito. Ex his patet quod non convenit aliquo modo, quod potentia terminata sit in magnitudine infinita, neque quod potentia sit infinita in magnitudine finita.