Caput V.

Deum fecisse montes inveterascere, id est, litteram 0802A veteris Testamenti in spiritalem sensum convertisse: Judaeos, quod illud ignoraverint, excusabiles non esse ob prodigia quae Christi mortem sunt comitata; sed maxime ob solis defectionem quae describitur. Tanguntur alia quaedam Christi opera, et praecipue ambulatio in mari; ubi de titubatione Petri, ac de conterendis navibus Tharsis, quibus corpora nostra designantur.

12. Qui sunt enim montes quos inveterascere facit, nisi Moyses, Aaron, et Elias, Jesus Nave, Gedeon, prophetae, omnes libri veteris Testamenti? Venit Dominus Jesus: novum detulit Testamentum, et illud quod erat vetus, factum est novum. Innovatus est Christianus, inveteravit Judaeus. Renovata est gratia, inveteravit littera. Evertit montes, et convertit. 0802B Evertit enim et subruit intellectum secundum litteram, et statuit intelligentiam spiritalem. Intellectus ergo ille Legis evanuit carnalis, et factus est spiritalis. Unde Apostolus ait: Scimus autem quia 630 Lex spiritalis est, ego autem carnalis sum (Rom. VII, 14) . Sed et ipse qui carnalis erat, factus est spiritalis, sicut ipse asseruit dicens: Puto enim, et ego spiritum Dei habeo (l Cor., VII, 40) . Hos ergo montes inveteravit Jesus, et Judaei nesciunt. Si enim cognovissent, numquam Dominum majestatis crucifixissent: numquam adhuc Judaica deliramenta sequerentur. Ipsi sunt ergo qui nesciunt. Unde et in Evangelio dicit Dominus Jesus: Dimitte illis, Pater, quia nesciunt quid faciunt (Luc, XXIII, 34) .

13. Sed non excusantur quia nesciunt, cum nescire 0802C nolint, quod debuerint cognoscere. Certe non illis invidemus, si Domini sequantur sententiam. Sententia enim superiora solet absolvere, non futura. Sed nec ille immunis a scelere qui crucifixit suae auctorem salutis, et postea veniam non poposcit. Esto ut ante ignoraverit quem persequebatur; in cruce tamen positum debuit recognoscere universorum esse dominum elementorum, sub quo omnia elementa tremuerunt, coelum obscuratum est, sol refugit, terra dissiluit, defunctorum sepulcra patuerunt, mortui viventium receperunt consortia. Unde et Centurio ait: Vere Dei Filius erat iste (Matth., XXVII, 54) . Centurio agnoscit alienum, levita non recognoscit suum: gentilis veneratur, Hebraeus abjurat. Non immerito ergo columnae orbis terrarum motae sunt, quando non crediderunt 0802D principes sacerdotum. Sed motae sunt veteres, ut novae confirmarentur, sicut ipse dignatus est dicere: Ego confirmavi columnas ejus (Psal. LXXIV, 4) . Audi quas columnas confirmaverit. Petrus et Jacobus et Joannes, qui videbantur columnae esse, dexteras dederunt mihi et Barnabae communionis (Galat., II, 9) .

14. Quomodo ergo excusant se nescisse, quorum alii viderunt, alii cognoverunt solem non expleto 0803A diei curriculo, se recepisse; et rursus ante peractum spatium noctis egressum, noctem in die fecisse, in nocte diem. Utique intelligere debuerunt quia sol jussus se recepit, et jussus exivit. Praedixerat enim Dominus (Matth. XII, 40) , quia tribus diebus futurus erat in corde terrae, et tribus noctibus: didicerat hoc sol, servabat praeceptum. Dubitabat ergo, dicens: Quid facio? Orior, et dies est: occido, et nox est. Si cursum meum servavero, demorabor mundi salutem. Festinemus etiam ad redemptionem nostram: festinare etiam debeo ipse ad novam vitam; erit enim beneficio crucis qua renovantur universa, et sol novus, et coelum novum. Festino ergo ut illum possim videre solem justitiae, illuminantem animas universorum. Sed quid faciam? Ipse vult post triduum 0803B fieri resurrectionem. Inveni quid faciam, ut et moras non faciam et numerum dierum custodiam. Non faciam integrum diem et integram noctem. Abbreviabo horas, ut tribus quidem diebus ac noctibus sit inter mortuos Dominus Jesus: citius tamen quam trium dierum et noctium intervalla patiuntur, resurgat a mortuis. Abbreviabo igitur horas ubi ascenderit crucem. A sexta hora statim fiat nox; ne videam Domini passionem, sed fugiam parricidalis persecutionis spectaculum. Occidam, et erit nox horarum trium: egrediar, et innovabo diem, ut sit horarum trium: percursus est primus dies: sequetur nox secunda spatio 631 suo, sequetur similiter dies: incipiet nox tertia, resurget Dominus in nocte, et erit dies in lumine resurgentis; ut compleatur illud: Et nox sicut 0803C dies illuminabitur (Psal. CXXXVIII, 12) . Hic est dies ille magnus quem vidit Abraham, et gavisus est: de quo et David ait: Hic est dies quem fecit Dominus, exsultemus et laetemur in eo (Psal. CXVII, 24) : cui non ministerio laboris, sed fructu exsultationis interero.

15. Ipse ergo Dominus diem ducit, et ante mundi consummationem videbitur lumen, quod illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum. Ipse est Dominus, qui signat et numerat multitudinem stellarum; ipse est Dominus, qui coelum solus extendit, qui ambulavit tamquam in pavimento super mare; quando Petrus vidit eum ambulantem, et dixit: Domine, jube me venire ad te super aquas (Matth. XIV, 28) . Et jussit Dominus: sed ille titubavit; et nisi porrexisset ei Dominus dexteram, demersus 0803D fluctibus occidisset. Titubavit caro, salvavit dextera. Et ait illi: Modicae fidei, quae dubitasti (Ibid., 31) ? Fides ergo ambulavit in Apostolo, non caro. Denique fides titubavit, et caro sentire coeperat naufragium. Quod non improprie dictum est; quia caro navis est animae, sicut scriptum est: Qui descendunt mare in navibus (Psal. CVI, 23) . Et alibi: Ibi dolores ut parturientis, in spiritu vehementi conteres naves Tharsis (Psal. XLVII, 8) . Animae enim nostrae cum Verbum parturiunt, edunt dolores: quae autem peperit, jam non meminit tristitiae propter gaudium; quia natus est illi homo qui mundum redemit. 0804A Naves Tharsis, id est, intelligibiles quae Salomoni aurum ferebant atque argentum, id est, corpora nostra, quae habent thesaurum in vasis fictilibus, ut Apostolus dicit (II Cor., IV, 7) : vel quod etiam hic partus dubio conteruntur, juxta quod dictum est: Vae praegnantibus et nutrientibus (Luc. XXI, 23) ! Nam cum anima quatitur, caro fluctuat: vel spiritu vehementi exagitabuntur infuso, cum expleto tempore fuerit resurgendum, secundum quod scriptum est: Veni, spiritus, et insuffla in mortuos istos, et vivent (Ezech. XXXVII, 9) . Unde et ipse Job in posterioribus dicit: Novi enim quia aeternus et potens est, qui soluturus est me in terra, resuscitare pellem meam quae portavit haec (Job. XIX, 25 et 26) . Conteruntur autem qui in judicium resuscitantur. Est autem 0804B bona contritio: cor enim contritum et humiliatum Deus non spernit (Ps. L, 19) . Et alibi: Sana contritiones ejus (Psal. LIX, 4) . Sed et ad Josaphat dictum est: Contritae sunt naves ire in Tharsis (II Par. XX, 37) ; eo quod se sacrilego miscuisset. Utrumque igitur contritio significat; quia utrumque est in die judicii: Quando omnes qui in monumentis sunt, audient vocem Filii Dei, et procedent qui bona fecerunt, in resurrectionem vitae: qui vero mala egerunt, in resurrectionem judicii (Joan. V, 28 et 29) . Quod etiam David propheta significat dicens: Ibi dolores ut parturientis: sicut audivimus, ita et vidimus in civitate Domini virtutum, in civitate Dei nostri (Ps. XLVII, 8 et 9) . Namque et dolorem futurum, et laetitiam comprehendit: dolorem de judicio, et de absolutione 0804C laetitiam.