Caput VIII.

Plures alias viduas quae virtute ad Judith accesserint, 0247C exstitisse ait vir sanctus, at de sola Debbora nunc se dicturum. Quanta documenta viduis ea reliquerit, quam viri a qua regerentur defenderenturque, elegerunt. Maximam quoque illius gloriam inde profectam, quod filium a se informatum bello praefecerit, hic autem copias, nisi adesset illa, negaverit sese ducturum. Eam igitur et exercitui praefuisse et praenuntiasse belli exitum; in qua Ecclesiae pugnae ac triumphi, nec non spiritalia arma designata sunt: historice vero feminis omnes auferuntur infirmitatis excusationes.

43. Ac ne una vidua tantum hoc opus inimitabile 0248A aliis videatur implesse, plures alias, vel parilis, vel proximae fuisse virtutis nequaquam dubitandum videtur; bona enim seges plurimas spicas fructu refertas ferre consuevit. Nec dubites illam, veterum segetem temporum in complurium feminarum moribus fecundasse. Sed quia prolixum est complecti omnes, cognoscite aliquas, et praecipue Debboram, cujus nobis prodidit Scriptura virtutem (Judic. IV, 4) .

44. Haec enim docuit non solum viri auxilio viduas non egere, verumetiam viris esse subsidio: quae nec sexus infirmitate revocata, munia virorum obeunda suscepit, et suscepta cumulavit. Denique cum Judaei Judicum regerentur arbitrio, quia virili non poterant vel aequitate regi, vel virtute defendi, 0248B bellis hinc inde ardentibus, Debboram sibi cujus regerentur judicio, cooptarunt. Itaque multa millia 198 virorum una vidua et in pace rexit, et ab hoste defendit. Multi Judices in Israel, sed nulla ante judex femina: multi Judices post Jesum, sed nullus propheta. Et ideo lectum istius puto esse judicium, et gesta ejus arbitror esse descripta; ne mulieres a virtutis officio, muliebris sexus infirmitate revocentur. Vidua populos regit, vidua ducit exercitus, vidua duces eligit, vidua bella disponit, mandat triumphos. Non ergo natura rea est culpae, nec infirmitati obnoxia: strenuos non sexus, sed virtus facit.

45. Et in pace quidem nulla querimonia, nullus error mulieris invenitur: cum plerique non mediocrium peccatorum auctores populo suo Judices exstitissent. 0248C Ubi vero Chananaei, gens ferox praelio, et affluentium copiarum opima successu, hostiles in populum Judaeorum animos extulerunt, vidua prae caeteris bellicos instruit apparatus. Et ut discas non publicis copiis domesticas necessitates fuisse subnixas, sed domesticis disciplinis munus publicum gubernatum, domo propria filium ducem producit exercitus, ut agnoscatis quod possit instituere vidua bellatorem: quem quasi mater erudiit, quasi Judex praeposuit, quasi fortis instituit, quasi prophetissa victoriae certae transmisit (Ibid., 6) .

46. Denique in mulieris manu summam fuisse 0249A victoriae docet Barach filius dicens: Nisi tu veneris mecum, non ibo; quia non novi diem in qua dirigit Dominus angelum suum mecum (Judic., IV, 9) . Quanta ergo feminae istius virtus, cui dux dicit exercitus: nisi tu veneris, non ibo? Quanta, inquam, viduae fortitudo, quae a periculis filium nec materno revocat affectu; immo ad victoriam filium studio matris hortatur, dicens quod in manu mulieris sit summa victoriae?

47. Debbora ergo praelii prophetavit eventum, Barach jussus produxit exercitum: Jael cepit triumphum; huic enim prophetiae in Debbora militavit, quae mystice nobis ortum surrecturae ex gentibus Ecclesiae revelavit, cui triumphus de Sisara spiritali, hoc est, de adversariis potestatibus quaereretur. Nobis 0249B igitur prophetarum oracula dimicarunt, nobis illa prophetarum judicia et arma vicerunt. Et ideo non populus Judaeorum, sed etiam Jael victoriam de hoste quaesivit. Infelix ergo populus, qui hostem quem fugavit, persequi fidei virtute non potuit. Itaque illorum delicto salus gentibus: illorum desidia nobis servata victoria est.

48. Jael ergo prostravit Sisaram, quem tamen corusco duce, hoc enim significat interpretatio Barach, manus veterum fugaverat Judaeorum; 199 frequenter enim, ut legimus, orationibus et meritis prophetarum coelestia Patribus affuere subsidia. Sed his jam tunc de nequitiis spiritalibus victoria parabatur, quibus dicitur in Evangelio: Venite, benedicti Patris mei, possidete paratum vobis regnum a constitutione 0249C mundi (Matth. XXV, 34) . Ergo principium victoriae a majoribus, finis in Ecclesia.

49. Ecclesia autem non armis saecularibus vincit adversarias potestates, sed armis spiritalibus, quae sunt fortia Deo ad destruendas munitiones, et altitudinem nequitiae spiritalis (II Cor. X, 5) . Et ideo Sisarae sitis lactis poculo restinguitur (Judic. IV, 19) , quia ratione superatur; quod enim nobis salutare ad escam, hoc adversariae potestati lethale ad infirmitatem. Arma Ecclesiae fides, arma Ecclesiae oratio est, quae adversarium vincit.

50. Ergo secundum historiam ad provocandos animos feminarum femina judicavit, femina disposuit, femina prophetavit, femina triumphavit, et praeliaribus intermixta copiis, imperio viros docuit 0249D militare femineo. Secundum mysterium vero fidei militia Ecclesiae victoria est.

51. Non ergo habetis quod per naturam vos excusetis, feminae. Non habetis, viduae, quod ad infirmitatem sexus, autad amissi onem subsidii maritalis, 0250A mobilitatem vestram referre possitis. Satis unicuique praesidii est, si virtus non desit animae. Et ipse in viduis frequens processus aetatis munimen pudoris est; et ipse amissi conjugis dolor, usus operis, domus cura, sollicitudo liberorum, noxiam pudori solet arcere lasciviam: atque ipse lugubris habitus, pompa funebris, fletus assiduus, et moestae fronti inarantibus rugis impressa tristitia, petulantium premit oculos, restinguit libidines, procaces avertit aspectus. Bonus custos pudoris, pietatis dolor: non obrepit culpa, si cura non desit.