Caput II.

Nuncupatum a Jephthe in pugna votum, reditus ejusdem adepta victoria, et filiae occursus memorantur: in quo etsi factum damnandum, in solvendo tamen 0267B voto fides non improbanda. Cur Deus cum Abrahae sacrificium prohibuisset, Jephthe parricidium non impedierit, disputatur.

5. Jephthe judex Judaeorum fuit. Is eventu belli conflictatus ambiguo, praeliorumque veritus incerta, votum vovit hujusmodi (Judic. XI, 30, 31) , si adversarios depulisset, ut quidquid ei primum intra domus suae limen occurrisset, hostiam immolaret Deo, suorum praesuli triumphorum. Itaque bello potitus, fusisque hostibus, domum rediit, cui in ipso vestibulo filia memor pietatis, ignara oblationis occurrit. Sed recordatus illico pater, et propriae sponsionis admonitus, ingemuit solvendi muneris sponsionem. Heu me, inquit, filia, perdidisti me; 0267C ego enim aperui os meum de te ad Dominum. Tum illa: O pater, si in me aperuisti os tuum ad Dominum, fac mihi ita ut exivit de ore tuo (Ibid., 35 et seq.) . Duorum tamen tantum mensium inducias postulavit, donec in montem ascenderet, et super virginitatem suam fleret. Deinde duobus post exactis mensibus, remeavit ad patrem. Votum ille complevit; his enim verbis utendum est, quando Scriptura divina effectum rei non prodidit, sed refugit parricidii mentionem.

6. Quid igitur? Hoc probamus? Minime gentium. Sed tamen etsi parricidium non probo, adverto praevaricandae metum et formidinem sponsionis. Denique ad Abraham dictum est: Nunc scio quia amas Dominum Deum tuum; quia non pepercisti unico filio tuo (Gen. XXII, 12) . Habes igitur indicium, quo 0267D docetur praevaricandum temere non esse promissum. Verum Deo parricidium non probari in eadem asseritur lectione; cum pro filio ovis subjicitur (Ibid., 13) , ut ipsa potius quam filius feriretur.

7. Habuit igitur Jephthe quod sequeretur exemplum, quia Dominus sanguine non delectaretur humano. In uno enim oraculo ad Abraham prompto 0268A docuit filiorum salutem religionis obsequio posthabendam: offerri a parentibus Deo debere filios, non debere jugulari. Certe cum hic filia tam sollicita fuerit de patris voto, cur pater non dubitaverit de filiae parricidio: et cum illa paternum caverit mendacium, iste filiae non caverit interitum?

8. Dicet aliquis: Qua ratione illic Deus non permiserit parricidium fieri, hic sit passus impleri? Numquid acceptor personarum Deus? 216 Non, sed meritorum atque virtutum. Certe dum consilium esset ambiguum, signari debuit oraculo quid et ad praesens factum, et in reliquo conveniret exemplum. Ubi vero jam praecessisset exemplum, necessarium non judicavit oraculum; cum facti forma veteris quid fieri oporteret, ostendit.

0268B 9. Aut fortasse quia non una forma meritorum, ideo non una forma factorum. Pater doluit, flevit filia: uterque de Dei miseratione dubitavit. Non doluit Abraham, nec consuluit parentis affectum. Ubi audivit divinitatis oraculum, non distulit sacrificium, sed maturavit obsequium. Non dubitavit Isaac (Ibid., 3 et seq.) , cum imparibus sequeretur patrem passibus: non flevit, cum ligaretur: non dilationem poposcit, cum offerretur. Et ideo misericordia largior, ubi fides promptior. Et bene non flevit factum patris; quia risus est matris (Gen. XXI, 6) . Pro qua devotionis exsultatione ovis pro illo jussa est immolari, quia se ipse non distulerat immolandum: nec de Dei miseratione ambiguus, nec de sui devotione sollicitus. Nemo igitur inventus est, qui 0268C tam cruentum patris revocaret affectum; quia omnis promissi muneris conveniebat officium.