Caput XI.

Jungit nova monita superioribus, nempe ut jurandi facilitatem vitent, laetitiae lacrymas anteponant: a risu, per quem Synagoga periit, abstineant: iram temperent, sin minus eam valeant penitus exstinguere: postremo si justum istic moderamen non tenuerint, compungantur.

74. Quid deinde aliud nos Scriptura admoneat consideremus. Non jurandum facile (Eccl. XXIII, 9) , 0358B quia plerumque multi casus accidunt, ut non possimus implere quod juraverimus. Qui autem non jurat, utique non pejerat: qui autem jurat, aliquando necesse est incidat in perjurium; quia omnis homo mendax (Psal. CXV, 11) . Noli ergo jurare, ne incipias pejerare.

75. Ne ipsam quidem liberiorem laetitiam in virginibus decet esse. Quae si non habent quod fleant, fleant saeculum, fleant lapsus peccantium; etenim quae aliorum lapsus fleverit, suos cavebit. Fleant postremo vel illa contemplatione, ut hic flentes, illic accipiant consolationem; ne sicut dives ille qui hic luxuriatus est, illic poenas graves subire Domini declaratur oraculo, et tu audias: Recepisti bona in vita tua (Luc. XVI, 25 et seq.) . Quanto beatior Lazarus 0358C qui hic flevit, et illic exsultat: hic esurivit, et illic epulatur! Si vis ergo et tu bonam laetitiam sequi, demonstrat tibi Ecclesiastes liber quam sequi debeas, qui ait: Veni, manduca in laetitia panem tuum; quoniam jam placuerunt Deo facta tua (Eccles. IX, 7) .

76. Quid autem idem Ecclesiastes monuerit nos omnes de immoderatione ridendi, consideremus. Sicut vox, inquit, spinarum sub olla, ita risus stultorum (Eccles. VII, 7) . Nempe spinae cum ardent, sonant, et cito exuruntur; ut nullus caloris sit effectus. Unde et de Judaeis dictum est: Exarserunt sicut ignis in spinis (Psal. CXVII, 12) . Exusti enim suo risu, conflagrarunt in Domini passione, quando in animae suae jocabantur incendium, dicentes: Speravit in Domino, 0359A eripiat eum; salvum faciat eum, quoniam vult eum (Psal. XXI, 9) . Et deridentes percutiebant calamo caput ejus, et quoniam spinis eum coronabant, atque acetum ei ut biberet, offerebant; ille risus Synagogam incendit in aeternum (Marc. XV, 17 et seq.) . Sic ergo est risus stultorum, qui sine gratia sonat, et ollam sui corporis urit. Merito negabat Sara quia riserat (Gen. XVIII 15) , ne videretur ridendo de effectu promissorum dubitasse coelestium; et tamen ille risus plenus gravitatis fuerat et pudoris, 298 quem nemo alius testis, nisi Deus solus cognosceret, quem occulta non fallunt.

77. Quam pulchrum et illud! Noli festinare in spiritu tuo irasci; quia ira in sinu stultorum requiescit (Eccl. VII, 10) , hoc est: etsi causa sit quae moveat 0359B indignationem, non sit festina vindicta; ne immoderatius calor indignationis exaestuet. Non potest igitur auferre quod naturalis est motus, sed moram inserit, ut medicina consilii temperet iracundiam. Sic enim David ante jam dixerat: Irascimini, et nolite peccare (Psal. IV, 5) ; non quod imperaret iracundiam, sed quod id quod naturae esset, auferre non posset: et quasi bonus medicus remedium daret, ut ipsa iracundia non noceret.

78. Denique etiam si quis prolapsus esset corde, quoniam ira nescit tenere moderamen; suadet ut compungatur in cubilibus suis, et suum unusquisque condemnet errorem. Sic enim scriptum est: Quae dicitis in cordibus vestris, et in cubilibus vestris compungimini (Ibid.) . Voluit itaque omnes homines suorum delictorum esse censores; ut qui publico testimonio non tenetur, se ipsum judicem qui in occulto lapsus est, erubescat, et aculeo quodam coerceat amaritudinis et pudoris.