Caput II.

Bonum esse Dei Filium ab operibus probat, nimirum ab ejus in Israelitas sub Testamento veteri, et in Christianos sub novo, beneficiis. Tum ubi subjecit utile sibi esse ut bonum dominum ac judicem suum arbitretur: paternum de Filio testimonium affert; imo etiam partis non exiguae Judaeorum, quibus proinde pejores Ariani esse declarantur. Quae omnia verborum Sponsae, eamdem Christi bonitatem designantium, claudit expositio.

20. Sed nolo praerogativa naturae suae et privilegio potestatis utatur. Non dicatur bonus, si non 0564B meretur, a nobis. Si hoc non meretur operibus, si beneficiis non meretur, abdicetur suae jure naturae, subdatur nostro judicio. Qui judicaturus de nobis est, non dedignatur judicari; ut justificetur in sermonibus suis, et vincat cum judicatur (Psal. L, 6) ,

475 21. Hiccine ergo non bonus, qui bona tribuit mihi (Psal. XII, 6) ? Hiccine non bonus, qui cum sexcenta millia populi Judaeorum persecutoribus suis cederent, dehiscentem subito Rubri maris aestum individua aquarum mole divisit (Exod. XIV, 6 et seq.) ; ut fideles circumfusa unda muniret, infidos refusa demergeret?

22. Hiccine non bonus, cujus imperio maria solidata fugientibus, saxa humefacta sitientibus; ut opus veri agnosceretur auctoris, cum humor rigesceret, 0564C petra inundaret (Exod. XVII, 6) ? Quod ut agnosceres opus Christi, Apostolus dixit: Petra autem erat Christus (I Cor. X, 4) .

23. Hiccine non bonus, qui tam innumera populi millia, ne qua incesseret fames, in deserto pavit pane coelesti, sine usu laboris, cum fructu quietis (Exod. XVI, 13 et seq.) : ita ut eorum per quadraginta annos nec vestimenta veterascerent, nec calceamenta tererentur (Deut. VIII, 4) , instar fidelibus futurae resurrectionis ostendens, quod nec factorum decor splendidorum, nec circumfusae virtutis nitor, nec vitae cursus periret humanae?

24. Hiccine non bonus, qui nobis coelum fecit esse, quod terra est; ut sicut in coelo, quasi in speculo 0565A quodam, stellarum lucentium refulgerent globi; ita etiam apostolorum et martyrum et sacerdotum, vice stellarum fulgentium, toto illucescerent chori mundo?

25. Ergo non solum bonus, sed etiam pastor bonus, hoc est, non sibi tantum, sed etiam ovibus suis bonus: Bonus enim pastor animam suam ponit pro ovibus suis (Joan. X, 11) . Posuit plane animam suam, ut nostram levaret: sed pro divinitatis potestate posuit et sumpsit, sicut scriptum est: Potestatem habeo ponendi animam meam, et potestatem habeo sumendi eam. Nullus eam tollit a me, sed ego a memetipso pono eam (Ibid., 17, 18) .

26. Vides bonitatem, quia sponte posuit: vides potestatem, quia sumpsit; et tu bonum negas, cum 0565B ipse de se in Evangelio dixerit: Si ego bonus, quare oculus tuus nequam (Matth. XX, 15) ? Ingrate, quid agis? Bonum negas, per quem bona speras, si tamen credas? Bonum negas, qui dedit nobis quae oculus non vidit, nec auris audivit (I Cor. II, 9) ?

27. Mihi expedit ut bonum credam: Bonum est enim confidere Domino (Psal. CXVII, 8) . Mihi expedit ut Dominum confitear; scriptum est enim: Confitemini Domino, quoniam bonus (Ibid., I) .

28. Mihi expedit, ut judicem meum bonum arbitrer; Dominus enim judex bonus domui Israel. Ergo si judex Dei Filius, utique quoniam judex Deus bonus, judex autem Dei Filius est; Deus bonus judex et Dei Filius est.

29. Sed fortasse non credas aliis, non credas Filio; 0565C audi Patrem dicentem: Eructavit cor meum Verbum bonum (Psal. XLIV, 1) . Bonum ergo Verbum est, Verbum hoc de quo scriptum est: Et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum (Joan. I, 1) . Ergo si Verbum bonum, Filius autem Dei Verbum est: bonus utique Deus est Dei Filius; etiamsi non 476 placeat Arianis. Erubescant aliquando.

30. Judaei dicebant: Bonus est (Joan. VII, 12) . Etsi alii dicebant: Non est, alii dicebant tamen: Bonus est; et vos omnes bonum negatis.

31. Bonus est, qui peccatum unius donat; et bonus non est, qui peccatum mundi abstulit? De ipso enim dictum est: Ecce Agnus Dei, ecce qui tollit peccatum mundi (Joan. I, 29) .

32. Sed quid dubitamus? Credidit jam Ecclesia 0565D bonum, et confessa est dicendo: Osculetur me ab osculis oris sui; quoniam bona ubera tua super vinum (Cantic. I, 1) ; et alibi: Et faux tua tamquam vinum est optimum (Cantic. VII, 9) . Bonus ergo ille nos Legis et gratiae nutrit uberibus, coelesti curas hominum praedicatione demulcens; et nos bonum negamus, cum sit imago bonitatis, exprimens aeternae in se bonitatis effigiem, sicut et supra ostendimus scriptum, 0566A quia ipse est speculum sine macula, et imago bonitatis illius (Sap. VII, 26) .