Caput III.

Eamdem quoque unitatem inde cognosci, quod Spiritus digitus dicatur, et Filius dextera; humani enim sermonis consuetudine juvari divinorum intelligentiam. Hoc digito scriptas fuisse legis tabulas, quae postea fractae sunt, et qua de causa? denique Christum scripsisse eodem digito: nec ullam tamen e corporea comparatione in Spiritu admittendam, esse inferioritatem.

11. Unde etiam et digitus Dei appellatus est Spiritus, 0779D eo quod sit Patri et Filio et Spiritui sancto individua, inseparabilisque communio. Nam sicut Filium Dei Scriptura dexteram Dei dixit, sicut lectum est: Dextera tua, Domine, glorificata est in virtute, dextera manus tua, Domine, confregit inimicos (Exod. XV, 6) ; ita Spiritus sanctus appellatus est digitus Dei, sicut ipse Dominus dicit: Quod si in digito Dei ego ejicio daemonia (Luc. XI, 20) . 0780A Hunc enim digitum in alio libro Evangelii eodem loco Dei Spiritum nominavit, sicut habes: Quod si in Spiritu Dei ego ejicio daemonia (Marc. XII, 28) .

12. Quid igitur expressius ad significandam divinitatis vel operationis dici potuit unitatem, quae secundum divinitatem est Patris, vel Filii, vel Spiritus sancti, quam ut intelligamus multo magis quam corpus hoc nostrum aeternae plenitudinem divinitatis scindi videri, si quis unitatem substantiae separet, multiplicet potestates; cum una sit ejusdem divinitatis aeternitas?

668 13. Plerumque enim ex nostris sermonibus ea quae supra nos sunt, convenit aestimari: et quia illa videre non possumus, ex his quae videre possumus, colligamus: Invisibilia enim ejus, ait Apostolus, 0780B a creatura mundi per ea quae facta sunt, intellecta conspiciuntur (Rom. I, 20) . Et subdidit: Sempiterna quoque virtus ejus et divinitas (Ibid.) . Quorum aliud de Filio, aliud de Spiritu sancto dictum videtur; ut quemadmodum sempiterna virtus Patris dicitur Filius, ita etiam Spiritus quia divinus est, sempiterna divinitas esse credatur. Nam et Filius quia semper vivit, vita sempiterna est. Hic ergo digitus Dei et sempiternus est, et divinus. Quid enim Dei proprium, quod non sempiternum sit et divinum?

13. Hoc digito, sicut legimus, tabulas illas lapideas Deus inscripsit, quas Moyses accepit (Exod. XXXI, 18) . Non enim carnali digito Deus harum litterarum, quas legimus, apices et elementa formavit: 0780C sed Spiritu suo dedit Legem. Et ideo Apostolus dixit: Lex enim spiritalis est, quae utique non atramento inscripta est, sed Spiritu Dei vivi: non in tabulis lapideis, sed in tabulis cordis carnalibus (II Cor. III, 3) . Nam si Apostoli epistola scribitur in Spiritu, quid obstat quonimus etiam legem Dei non atramento, sed Spiritu Dei scriptam credere debeamus: quae utique cordis nostri mentisque secreta non maculat, sed illuminat?

14. Scripta est autem in tabulis lapideis (Exod. XXXII, 19) , quia in typo scripta est: sed tabulae fractae primo sunt, et abjectae de Moysis manibus; quia Judaei a propheticis operibus exciderunt. Et bene tabulae fractae sunt, non scriptura deleta. Et tu vide ne frangatur tabula tua, ne mens tua et 0780D animus dividatur. Numquid divisus est Christus? Non divisus est, sed unum est cum Patre: et te nemo ab eo separet. Si fides deficiat, tabula cordis tui frangitur. Comminuitur animi firmitudo, si unitatem divinitatis in Trinitate non credas. Scripta est et fides tua, scripta est et culpa tua, sicut Hieremias dixit: Scripta est, Juda, culpa tua graphio ferreo et ungue adamantino. Et scripta est, inquit, in 0781A pectore et in corde tuo (Jerem. XVII, 1) . Ibi igitur culpa est, ubi gratia: sed culpa graphio scribitur, gratia Spiritu designatur.

15. Hoc digito mystice etiam Dominus Jesus, inclinato capite, scribebat in terra, cum a Judaeis adultera esset oblata (Joan. VIII, 6) : significans per figuram, quando de peccatis alterius judicamus, nostri nos debere meminisse peccati.

16. Ac ne rursus quia Legem Deus Spiritu suo scripsit, inferius aliquid tamquam de ministerio Spiritus crederemus, vel ex corporis nostri aestimatione portionem quamdam exiguam Dei Spiritum putaremus, ait alibi Apostolus (II Cor. II, 13) non se humanae scientiae verbis loqui, sed doctis Spiritus, et spiritualibus spiritalia comparare: animalem 0781B autem hominem non percipere quae sunt Spiritus Dei; sciebat enim quod is, qui divina carnalibus compararet, inter animalia esset, non inter spiritales homines computandus: 669 Stultitia enim, inquit, illi est (Ibid. 14) . Et ideo quia sciret has futuras esse animalium hominum quaestiones, praesagus futuri ait: Quis enim cognovit sensum Domini, qui instruat eum (Ibid. 16) ? Nos autem sensum Christi habemus.