Ambrosius Horontiano.

1082B

1. Concatenantur sibi epistolae nostrae, ut tamquam inter praesentes videamur sermonem caedere: ita ego ex tua interrogatione, tuque ex mea explanatione epistolis scribendis materiam damus.

2. Moveri enim te indicasti de quo spiritu dictum sit: Quia postulat pro nobis gemitibus inenarrabilibus (Rom. VIII, 26) . Superiora igitur repetamus; ut lectio manifestet, quod quaerimus: Similiter, inquit, et Spiritus adjuvat infirmitatem nostrae orationis (Ib.) . Nonne tibi videtur Spiritus sanctus, quia adjutor nobis est, sicut ille cui dicitur: Adjutor meus es tu, ne derelinquas me, neque despicias me, Deus salutaris meus (Ps. XXVI, 9) .

3. Quis enim alius spiritus, qui possit docere Paulum quid oraret? Docet autem Spiritus Christi, 1082C sicut et Christus, orare discipulos suos (Luc. XI, 1) . Quis autem post Christum doceret, nisi Spiritus ejus, quem ipse misit, ut doceret, et dirigeret nostras orationes: oramus enim Spiritu, oramus et mente (I Cor. XIV, 15) . Ut bene mens possit orare, praecedit Spiritus, et deducit eam in viam rectam (Psal. CXLII, 11) ; ne obrepant carnalia, ne minora, ne etiam majora viribus: Unicuique enim datur manifestatio Spiritus ad utilitatem (I Cor. XII, 7) . Denique scriptum est: Petite magna, et parva adjicientur vobis. Petite coelestia, et terrena adjicientur (Mat. VI, 33) .

4. Ergo vult nos majora petere, non in terrenis morari. Ille autem scit quid tribuat, dividens singulis, prout vult (I Cor. XII, 11) . Dicit enim interdum, sciens mensuram, quam nos ignoramus: Non potestis haec 1082D modo accipere. Peto mihi passionem martyrii, Spiritus sanctus promptus est (Matth. XXVI, 41) : sed videns infirmum carnis meae, ne dum majora cupio, minora amittam, dicit: Non potes haec accipere. Quales occasiones habui: et de ipso prope fine revocatus sum? Novit enim bonus medicus quae esca cui 1083A apta sit infirmitati, et cui tempori ad profectum valetudinis. Interdum opportunitas escae sanitatem reddit: quod si importune aliquis accipiat, aut non convenientem, implicatur periculo.

5. Ergo quia nos nescimus quid oremus, et quomodo oporteat, postulat pro nobis Spiritus sanctus (Rom. VIII, 26) ; est enim Spiritus advocati nostri Jesu: et postulat gemitibus ineffabilibus; dolet enim pro nobis et Christus (Esai. LIII, 4) . Et Deus Pater dicit: 930 Ventrem meum doleo (Jerem. IV, 19) . Et frequenter indignantem eum legimus et dolentem. Gemit autem, ut auferat peccata nostra, doceat nos agere poenitentiam. Est enim pius gemitus, et plenus auctoritatis, de quo dicit Propheta: Et gemitus meus non est absconditus a te (Psal. XXXVII, 10) . Non 1083B enim latebat ut Adam, sed dicebat: Ecce ego pastor, et grex iste quid deliquit? Ego peccavi, in me vindica (I Par. XXI, 17) .

6. Ex hoc igitur gemitus Spiritus Dei; et ille Prophetae gemitus, bene ineffabilis; quia coelestis. Ea enim quae in coelo audivit Paulus (II Cor. XII, 4) , ineffabilia audivit; ut fari ea homines non debeant: sed quae occulta hominibus, Deo nota sunt. Novit enim omnia, qui scrutator est cordis: sed illa scrutur, quae mundavit Spiritus (Rom. VIII, 27) . Novit ergo Deus quid postulet Spiritus et quae Spiritus sapientia sit; quae interpellat pro sanctis, sicut habes: Quia et Spiritus interpellat pro nobis (Ibid.) ; pro quibus enim Christus passus est, et quos sanguine mundavit suo, pro iis interpellat et Spiritus. Vale, 1083C et nos ut filius dilige; quia nos te diligimus.

Epistola XXXVII.

Cum Simplicianus Ambrosio testatus esset eum utiliter facturum, si quid ex Apostolo dissereret apud populum, ipsius voluntati se hoc daturum spondet sanctus vir, maxime cum amicum in eo judicem sibi futurum noscat. Itaque mittit ad eum, quod eodem absente disputaverat, scilicet libertatem nostram in sapientia positam esse: quam sententiam a philosophis ambitiose jactatam dicit. Hanc tamen a Patribus proditam cum ex Salomone astruit, tum exemplis Jacobi ac Josephi. Ex his ostendit non venditione servum, at sapientia liberum quemque fieri. Hinc 1084A demonstrato quis liber, an secus, eum solum definit sui juris esse, qui non cogitur; unde colligit servire cum libertate interdum jungi. Sub haec sequuntur vere liberorum quaedam exempla et descriptiones, quibus subditur libertate hunc demum frui, qui vivat ex legibus. Deinde nonnullis contra philosophos disputatis, eorum heroibus Christianos opponit. Ac tandem ubi confirmavit eos, qui pravis affectibus serviunt, liberos non esse; quomodo membra nostra justitiae serviant, docet.