CAPUT VI.

Et est secunda contradictio contra Platonem ex hoc quod ideae ponuntur non esse praeter proprium rei intellectum, per quem de re syllogizatur.

Amplius secundum quos modos secundum Platonem ostendimus, quia sunt et esse habent species ideales, secundum nullum eorumdem modorum videtur quod aliqua species separata esse possit : propter syllogismum enim et scientiam ostendimus secundum Platonem species esse. Scimus autem quoniam ex quibusdam non est necesse fieri syllogismum. Ex speciebus enim et intentionibus particularibus ad nihil possumus syllogizare.

Ex quibusdam vero est syllogismus : quia ex speciebus et notionibus universalibus rerum quae sunt ubique et semper, syllogizamus ad quamlibet rem demonstrandam. Sed istae, species et notiones ex quibus syllogizamus, non sunt eorum quorum nos Platonici putamus eas esse : quia species ex quibus syllogizamus omnia, quorumcumque sunt scientiae secundum rationes illarum scientiarum sumptae, hae rationes sunt secundum id quod in affirmationibus est unum de multis non habens esse separatum ab illis, et in negationibus est similiter secundum diversionem: quia illud quod est unum in multis non habens esse separatum, negatur de quibusdam : hoc autem est illud secundum quod per intentionem acceptam aliquod particularium corruptibilium intelligitur, quod universale habet esse in ipso, et est esse ipsius : igitur syllogismus non fit per notionem et speciem separatam. Horum enim sensibiliter demonstrator est quidem intentio et forma quae est phantasia : sed per universale abstractum quod est in intellectu ab eis, syllogizatur de eis, nec posset de eis syllogizari, nisi esset esse ipsorum : igitur per hoc quod separatum est ab eis, nihil potest syllogizari de ipsis : igitur ideae non sunt ponendae eo modo quo ponuntur propter syllogismum.

Amplius autem rationum et syllogismorum quae sunt omnibus certiores, sunt demonstrationes ostensivae, quarum est diffinitio dicens quid et propter quid rei ad quam inferendam syllogizat : et istae rationes syllogismorum demonstratorum non secundum rationes quidditatum, non sunt nisi duae in genere : syllogizantes enim per formas rerum communiter ex quibus syllogizant, quas Graeci vocant ideas, faciunt eas, et accipiunt esse ad aliquid, non quidem absolute, sed quia esse earum est conjunctum compositioni et respectui: quia quidditas est alicujus, et non absolute accepta ut per se exi- stens, sicut patet ex ipsa talium notionum diffinitione : quoniam species est eorum quae

principaliter in quid praedicatum magis proprium, et genus eorum quae principaliter in quid praedicatum magis commune, et sic facile est videre in aliis : igitur species ex quibus rationes certissimae procedunt, secundum esse dependent ad ea quorum sunt esse et notiones : ergo non habent esse absolutum et separatum, sicut dicimus loquentes secundum Platonem : et

haec est una pars notionum et specierum ex quibus procedunt rationes certissimae,

quae de rebus per ea quae sunt essentialia rebus, de rebus syllogizantes. Alia pars earumdem rationum quae de rebus sensibilibus syllogizat, est quae de homine per formam hominis concludit : et cum homo in eo quod homo, sit solus et simplex intellectus, per quem concluditur delectatio quae est ex contemplatione theorematum esse pura et firma, non habens contrarium : et haec sola notio sive species in syllogismo posita, habet esse separatum, sicut in sequentibus hujus scientiae probavimus : et ideo secundum ordines specierum per quas res, quia sunt sensibilium secundum quod sensibilia, de quibus non est intellectus, sed phantasia, sicut diximus: et sunt notiones universales essentiales sensibilibus, de quibus est intellectus, et per esse non sunt separatae, et est intellectus ipse qui est species et notio hominis per quem opera propria homini, et passiones concluduntur : et hic solus habet esse separatum. Nullo igitur modo per rationem et syllogismum certissime de re concludentem potest esse demonstrari idea, quam nos Platonici ponimus : et omnino rationes quas inducunt illi qui ponunt species ideales propter quas ponunt ideas, auferunt ea quae magis esse volunt, quoniam ideas ipsas quas ponunt hi qui dicunt esse ideas. Cum enim idea non sit inventa nisi propter universale praedicatum et essentiale quod substantialiter similitudo sensibilium, oportet quod om-

ne commune praedicatum essentiale colligens multitudinem contentorum sub ipso, prius sit ipsius natura, tempore, et ratione, sicut in principio Physicorum ostensum est. Tale autem praedicatum est numerus ad omnem numerum sub ipso acceptum, qui est binarius, ternarius, et sic de aliis : et hoc praedicatum commune est separate existens extra particularia : igitur idea numeri erit ante primam dualitatem : ergo dualitas non est numerus primus, quod absurdum est et secundum rei veritatem et secundum ponentes ideas. Supra enim ostendimus quod post monadem luminis causae primae, primum quod constituitur est bias intelligentiae. Quod autem numerus separatus sit ante primum binarium, est simile ac si dicamus elementatum esse ante elementum, cum tamen elementum sit principium elementati. Componitur enim numerus ex primo elemento pluralitatis quod est binarius, et ipse principium pluralitatis

suae, sicut unitas est principium discretionis: quia.sicut unitate divisa ab aliis et in se indivisa fit discretio in omnibus unis, ita pluralitas aggregatione discreti cum discretum sit principium pluralitatis : et hoc magis volunt esse Platonici quam omnes ideas, eo quod hoc est principium primum unde causant et constituunt multitudinem idearum secundum quod ideae sunt formae separatae et discretae facientes et discernentes ideata sensibilia : et numerus in his quae constituunt ideas, a prima qualitate constituitur. Sequitur autem secundum rationes secundum quas ponunt ideas, quod aliquid prius sit luitura et tempore et ratione, eo quod est secundum se absolutum. Diximus enim praedicatum commune per hoc quod est elementalis natura quorumdam, non esse sine respectu ad illa : prima autem sunt secundum se sicut prima unitas binarius: idea igitur numeri quae separata est, et ad aliquid est, prior est primo binario qui absolute et simpliciter: et ut universaliter dicamus, haec quae dicta sunt inconvenientia sequuntur : et omnia alia inconvenientia quaecumque aliqui qui opiniones quae sunt de ideis et rationes opinionum sequuntur, opponendo his qui dicunt de principiis. Sequens enim et examinans rationes eorum de principiis plurima, ex ipsis rationibus eorum concludet inconvenientia talia.

Amplius ad eamdem aestimationem rationis secundum quam et propter quam dicimus esse ideas, non solum ponentur ideae esse species substantiarum, sed etiam multorum aliorum. Intelligentia enim sive notio una in multis existens quae est scientiae principium propter quam ponimus ideam non solum esse circa substantias individuales et sensibiles, sed etiam de aliis et scientiae quarum principium est universale, non solum sunt de substantiis, sed aliorum sunt multorum quae sciuntur. Oportet igitur quod idea quae est quidditas accidentium, habeat esse separatum, per hoc quod oportet quod habeat ideam quae est principium sciendi ipsum : hoc autem absurdissimum est quidditatem alicujus quae ad aliquid est, habere esse separatum, et per se existere, et substantiam esse non habere nisi ab alio. Accident autem mille talia inconvenientia si quis sequatur rationes quas ponunt de principiis, sicut diximus.