CAPUT II.

In quo probatur, quod haec scientia est de ente secundum quod ens, et solvuntur objecta quae sunt contra haec.

Ostendamus autem primam partem superius inductae propositionis, quod scilicet sit scientia quae speculatur ens in quantum est ens, et quod haec scientia sit ista sapientia, cujus esse stabilire intendimus. Si enim est scientia quae per extremas causas et per extrema principia speculatur primum ens, oportet quod quaedam scientia sit quae speculetur ens in quantum ens. Jam autem in quaestione habitum est primi libri praeinducti, quod extremarum causarum et principiorum consideratio pertinet ad hanc scientiam, et in quaestione tertia habitum est, quod ejusdem est speculatio primi entis : igitur scientiae istius est entis speculatio : quoniam enim principia prima, et extremas in quibus stat resolutio quaerimus causas, sicut primam formam, et ultimum finem, palam, quia prima illa et illas causas necesse est esse alicujus naturae subjectae in hac scientia, non secundum accidens, sed secundum ipsam : causae autem illae et principia non sunt naturae alicujus significantis ens in parte, sed naturae entis secundum quod est ens. Oportet igitur quod ista scientia sit entis in quantum est ens. In nulla enim scientia quaeruntur principia naturae subjectae secundum accidens, sive secundum aliud convenientia. Si igitur Philosophi alii praeter nos etiam sicut et nos entium elementa et principia quaerentes, ea quaesierunt principia quae naturae rei subjectae convenerunt secundum ipsam, et non per aliud, sicut quaerentes naturae transmutabilis elementa, attulerunt ea quae conveniunt transmutabili in eo quod transmutabile, et non in eo quod elementum vel ignis, necesse est etiam entis elementa et principia esse principia entis, non secundum accidens, nec secundum aliud , sed secundum ipsum essentialiter in quantum est ens. Nobis igitur istam sapientiam tradere volentibus, necesse est accipere causas primas entis in quantum est ens, et non in quantum hoc ens vel illud.

Dubitabit forte aliquis si de ente possit esse scientia, cum nihil diversum praedicabile sit de ente : omnis autem scientia est passionis quae sic est in subjecto, quod in numero est cum subjecto : differentia autem causa est numeri: ubi igitur nulla differentia est et nulla diversitas, nullus est numerus : et sic nulla demonstratio et nulla scientia. Amplius ens est causatum primum et non est causatum aliquod ante ipsum : igitur nulli subjicibile esse videtur, sed praedicabile de omnibus : et sic scientia non videtur esse de ente ut de subjecto, neque ut de praedicato, cum non habeant differentiam ad aliquod entium. Et sunt ista objecta sophista-

Ens enim subjectum est habens accidentia multa quae accidunt ei per se, licet realem ad ipsam non habeant differentiam, habent tamen differentiam in modo : quod patet per hoc, quia cum ens nihil habeat ante se, patet quod non procedit in esse sicut forma alicui addita praecedenti, sed sicut subjectum in. quo informata sunt omnia sequentia : vita enim est ex. additione forma) cujusdam se habens ad ens, et similiter substantia, et sensus, et ratio, et intellectus. Nec di-

citur esse subjectum sicut species quae subjicitur generi differentia constitutiva : sed dicitur subjectum sicut illud quod praesupponitur in omnibus sequentibus, et omnibus substat eis. Et sic patet, quod licet sequentia realem ad ipsum non habeant differentiam, habent tamen ad ipsum differentiam in modo. Et haec differentia sufficit scientiae primae philosophiae. Sic enim antecedentia enti demonstrantur inesse, ut entia per informationem esse habentia insunt enti per creationem solam habentis esse in eo quod nihil penitus ante se habeat. Reliqua autem ad minus sibi praesupponunt ipsum ens. Sic enim intelligitur quod in libro de Causis dicitur, quod prima rerum causatarum est esse, et non est ante ipsum causatum aliquod. Omnia autem alia sunt per informationem, ut bonum, et verum, et omnia alia.