CAPUT VITI.

In quo probatur, quod media ejusdem generis sunt cum extremis, et quod componuntur de ipsis.

Quomodo vere jam ostendimus in ante habitis, quod contrariorum contingit esse

modium, sequitur necessario quod medium contrariorum et ipsa contraria quorum est medium, sint in eodem genere : hoc autem patet ex ipsa medii ratione. Medium enim illud dicimus esse, in quod prius necessarium est permutari id quod permutatur quam in extremum, sicut quod permutatur ex gravi, quod est hypate, dictum est ad hoc quod est acutissimum in cantu, si continue transit de extremo ad. extremum, oportet quod continue veniat per minimas differentias et rationes mediorum qui sunt medii ptongi sive soni. Quod autem dico, quod hoc est : verum si continue transit, ita dictum est quia in continuo transitu sunt quaedam media secundum naturam et potentiam omnia, sed non ut in actu distincta, sicut etiam in Physicis determinavimus, quod in quolibet motu sunt media secundum potentiam infinita : sicut enim in colore quando est continua mutatio ex albo in nigrum, profecto prius venit in punicum, et plumbinum, et omnes alios medios secundum esse materiale acceptos. Et hoc secundum unam similitudinem est in omnibus aliis in quibus est continua mutatio ab extremo in extremum : non enim contingit permutationem fieri ex uno genere in aliud genus, nisi secundum accidens : sicut si dicamus ex colore aliquo permutationem in figura non quidem per se, sed quia ex alteratione coloris simul et figura permutatur, sicut etiam mutatur figura, quando nix liquescit in aquam : et hoc est secundum accidens : et ideo inter genera diversa per se non est medium : quia duo genera diversa in (plautum hujus sunt duae potentiae, ex quibus extenditur oppositio formarum, quae est secundum speciem : et licet ad diversitatem generum sequatur diversitas specierum, tamen haec non est alia de causa, nisi quia negata potentia negatur et actus : et ideo non sequitur, si non sit permutatio inter genera, quod non sit permutatio inter species : sed si est permutatio inter species unius generis, sequitur quod omnia media sunt de genere illo in quo sunt extrema. Igitur necesse est, quod media et extrema quorum sunt media sint in eodem genere : omnia autem media sunt media quorumdam oppositorum, inter quae est permutatio : non enim est permutatio per se nisi inter opposita. Et hac ratione iterum apparet, quod impossibile est quod aliqua sint media nisi oppositorum : et ea quod sunt ejusdem generis, minus sunt opposita : quia si essent media aliqua non de natura oppositorum, tunc cum per media sit permutatio, posset esse permutatio ad. non opposita : quia cum motus sit via et fluxus quidam, non ducit ad extremum, nisi quod est de natura medii : oppositorum autem quae sunt opposita secundum contradictionem, non est medium aliquod. : contradictio enim est contrapositio quaedam, cujus altera quaecumque pars est semper et aeternaliter vera et non permixta cum falso : et si. daretur quod altera pars non esset semper sic impermixta, sequeretur quod contradictio non nullum medium haberet : et sic contradictio non divideret verum et falsum : quae omnia in quarto hujus sapientiae libro reprobata sunt. Inter contradictoria igitur non est motus, sed mutatio quae finis motus est, non motus, sicut in Physicis dictum est. Caeterorum vero quae per contrapositionem opponuntur, quaedam sunt ad aliquid, quaedam opponuntur privative, et quaedam contrario: sed inter ea quam sunt ad aliquid, quaecumque cum opositione ad aliquid non sunt contraria, non habent medium. Causa vero est, quia quaedam relativorum non sunt in eodem genere : sicut enim diximus, aliquando unum ad aliquid dictorum esse relativum secundum suum esse, et non secundum reliquum : et tunc non sunt in eodem genere : et habitum est supra, quod de genere in genus non est permutatio : quid enim posset etiam fingi medium scientiae et scibilis, per quod est motus de scientia ad scibile sive scitum ? In aliis autem relativis quae ambo in eodem ge-

nere sunt, non potest esse motus: quia sicut diximus in ante habitis, motus est de potentia ad actum : sed duo opposita secundum relationem sunt duo actus, quorum neutrum est in potentia ad alterum, sed posito uno ponitur et alterum. Sed si qua relativorum sunt contraria vel privative opposita, illa habent medium, sicut magni et parvi medium est aequale.

Si autem, sicut ostensum est, media contrariorum sunt in eodem genere, tunc sequitur necessario quod componantur ex eisdem contrariis, quorum ipsa sunt media. Dico autem componi medium dupliciter : aut enim componitur ad actum et formam medii ex formis contrariorum, sicut in coloribus mediis : aut componitur ad potentiam et virtutem medii et non ad actum, eo quod participat aliquo modo virtutes extremorum et non. actum, sicut est in. medio spatii et situs : et sicut est in qualitatibus quae non habent medium secundum actum. De hoc tamen alibi a nobis determinatum est : talium enim mediorum et contrariorum, aut est aliquod genus commune, cujus potentia extenditur in illa : aut nullum est genus eorum. Non potest autem dari quod nullum genus sit talium : et si dicatur quod ipsorum sit aliquod genus, oportet dari quod aliquid sit prius mediis in genere illo : quia licet species coaequaevae sint in genere secundum quod sunt species, tamen quando genus secundum esse accipitur, et ea

quae sunt sub genere sunt contraria et media, minus erunt extrema non coaequaeva mediis, sed principia eorum et causae : et sic in genere est aliquid ante media : sed constat quod extremorum contrariorum Differentiae quae priores sunt mediis, sunt constituentes et facientes species contrarias quae sunt quasi generis species : ex genere enim et differentiis constituitur species. Quibus isri-

tur talis differentia constitutiva est sicut albi et nigri, est talis prioritas ad media, et per tales differentias primas : albedo quidem est color disgregativus, nigredo autem est color congregativus. Et ipsae

Differentiae quae sunt priores in genere coloris, sunt disgregatio et congregatio : et illa contraria quae illis differentiis constituuntur, sunt priora et simpliciora : illa autem quae sunt contraria sive contrarietatis modo differentia, sunt magis contraria quam illa quae non sic differunt primis differentiis. Reliqua autem sunt media et secunda, quae secundum ordinem naturae sunt mixta sive composita ex genere differentiarum extremarum, sicut patet in omnibus coloribus qui sunt medii. Illi enim sunt albi et nigri secundum compositionem diversam. Igitur cum compositum sit in genere componentium, oportet quod medii colores dicantur esse de genere in quo sunt albi et nigri. Est autem hoc genus color, et est color ex quibusdam differentiis primis constituens contraria : haec autem

quae sunt media, non sunt contraria prima, sed potius sunt ex primis. Sin autem hoc negaretur, et diceretur quod, media constituuntur ex simplicibus primis et genere, tunc sequitur quod nullus sit medius, sed omnes extremi : et sic quilibet mediorum erit albus vel niger color, quae sunt extrema. Oportet igitur dici quod diversa media sunt primorum contrariorum, et hoc est necessarium : et secundum praedicta primae Differentiae essent disgregativum luminis et congregativum : hae enim differentiae primae sunt quaerendae, per quas media constituantur secundum compositionem. quaecumque vero sunt vere et simpliciter contraria in genere aliquo, illa non sunt composita ex aliquo mediorum suorum. Necessarium est enim, quod, illa quae sunt in eodem genere composita, componantur ex compositis et simplicibus ejusdem generis, aut quod maneant incom-

posita et simplicia. Illa vero quae sunt priora contraria, sunt incomposita, sive non composita ex invicem, et ideo sunt principia aliorum. Sed quae sunt media, aut omnia sunt composita, aut nullum, cum una et eadem ratio sit de omnibus

quae supra dicta est, quod videlicet medium est, in quod primum venit id quod mutatur quam in extremum : constat autem hoc esse falsum, quod nullum medium sit compositum. Dabitur hoc ergo esse verum, quod omne medium compositum est ex ejusdem generis extremis : ex contrariis enim per compositionem fit aliquid. : et ideo transmutatio fit prius in medium quam in extremum : medium enim erit uniuscujusque contrarii, aut majus, aut minus : eo quod nihil per aequalitatem, componitur ex contrariis : quia si aliquid per aequalitatem extremorum componeretur, illud secundum aequales virtutes haberet contraria : et cum nullum aequaliter dominetur super alterum, esset illud compositum incorruptibile. De hoc autem diximus in libro secundo Peri geneseos , et ostendimus inconvenientia quae sequuntur ad dictum ejus qui dicit medium ex aequalibus constare extremis : medium ergo est et maxime medium motus et contrariorum, quod secu ndum magis et minus habet contraria extrema. Medium enim motus semper unum extremum habet in accipiendo, et alterum in abjiciendo : et id quod habetur iii accipiendo, secundum virtutem fortiorem habetur, quamvis in principio motus et juxta principium minus habeatur secundum formam. Omnia igitur quae sunt media, sic sunt composita : sicut enim diximus, quidquid est unius quidem magis, alterius vero minus est compositum : et est in illis quorum, dicitur esse, ita quod sit unius quidem magis, alterius vero minus. Quia vero inter contraria ejusdem generis immediati non sunt diversa priora, eo quod primae Differentiae unius ge- neris non sunt nisi duae, tunc oportet quod omnia media sint ex duobus contrariis primis quae sunt media ejusdem generis : propter quod etiam subcontraria sive contraria inferiora contenta, sub primis et media oportet esse ex contrariis. Dico autem contraria inferiora, quae non sunt pure prima, sed sunt juxta prima, ut salsus et pinguis in saporibus sunt juxta amarum et dulce. Palam igitur ex dictis est, quod omnia media sunt in eodem genere cum his quorum sunt media, et quod omnia media componuntur ex extremis.