Patrologiae Cursus Completus
Elenchus Operum Quae In Hoc Volumine Continentur.
Elenchus Operum Quae In Hoc Volumine Continentur.
Operum Sancti Zenonis Prolegomena.
Operum Sancti Zenonis Prolegomena.
((I-VIII)) Epistola Dedicatoria.
((I-VIII)) Epistola Dedicatoria.
((IX-XXVI)) Balleriniorum Praefatio.
((IX-XXVI)) Balleriniorum Praefatio.
Dissertationes De S. Zenonis Operibus, Actis, Cultu Et Aetate .
Dissertationes De S. Zenonis Operibus, Actis, Cultu Et Aetate .
((XXXIII)) Dissertatio Prima. De Genuinis Tractatibus S. Zenonis Et De Ejusdem Aetate.
((LXXI)) § V.— S. Zenonis aetas certis finibus clausa, qua cum omnia convenire monstrantur.
((LXXV)) Dissertatio Secunda, Zenonianae Doctrinae Vindicias Complectens.
Prooemium. In quo de Zenonianorum tractatuum praestantia pauca quaedam praemonentur.
((LXXX)) § III.— Objecti a Petavio textus expenduntur. Interpretatio Bulli proposita et expensa.
((LXXXIV)) § IV.— Vera Zenonianae locutionis interpretatio exponitur.
((XCII)) § VII.— Antenicaenorum Patrum a Petavii censuris breves vindiciae.
Caput III. Variae Zenonis De Incarnatione Christi Formulae Vindicantur.
Caput IV. De Priorum Parentum Peccato Quid Auctor Tradiderit.
((CV)) Caput V. Quam Recte De Divina Gratia S. Zeno Senserit.
Caput VI. Num S. Zeno De Fide Vel Charitate Loquens Excesserit.
Caput VII. De Secundis Nuptiis, Et De Christianorum Cum Infidelibus Conjugio.
((CXVI)) Caput VIII. Singulare S. Zenonis Testimonium De Quibusdam Energumenis Expensum.
Caput IX. Quid Auctor Senserit De Novissimo Judicio.
Caput X. Sententia S. Zenonis De Justarum Animarum Statu Post Mortem.
((CXXI)) Dissertatio Tertia, De Actis Sancti Zenonis Et De Ejusdem Cultu.
((CXXII)) Caput I. De Actis S. Zenonis Ad Mortem Usque.
((CXXVIII)) § IV.— S. Zeno ob miracula celeber. De ejusdem emortuali die.
Caput II. Controversia De Martyrio S. Zenonis Utrinque Expensa.
((CXXXI)) § I.— Proponuntur argumenta pro vindicando S. Zenonis martyrio, et contraria refelluntur.
Caput III. De Iis, Quae Post S. Zenonis Obitum Insigniora Feruntur.
Caput IV. De Antiquissimo Ac Late Pervagato S. Zenonis Cultu.
((CLV)) Monumenta De Sancto Zenone Episcopo Veronensi.
Admonitio.
((CLXIII)) Sermo Venerabilis Coronati Notarii De Vita Sancti Zenonis.
((CLXIII)) Sermo Venerabilis Coronati Notarii De Vita Sancti Zenonis.
((CLXIX)) Rhythmus De S. Zenone Ex codice Capitulari saeculi circiter
Historia Translationis Sancti Zenonis Subjecta Vitae Ejusdem Sancti, Ab Anonymo Scripta.
Historia Translationis Sancti Zenonis Subjecta Vitae Ejusdem Sancti, Ab Anonymo Scripta.
((CLXXIX)) Missae Sancti Zenonis E Vetustis Mss. Sacramentorum Libris Veronensis Ecclesiae.
((CLXXIX)) Missae Sancti Zenonis E Vetustis Mss. Sacramentorum Libris Veronensis Ecclesiae.
Alia Communia Ad Missas S. Zenonis Pertinentia Ex Ms. Veronensi Monasterii S. Zenonis.
Missa VI. ( Ex Missalibus Ambrosianis mss, et editis.
Orationes Tres Ex monumentis monasterii S. Zenonis Hallensis in dioecesi Salisburgensi.
Die XII Aprilis. In Festo S. Zenonis Episcopi et Martyris.
Die XXI Maii. In Festo Translationis S. Zenonis Episcopi et Martyris.
Die IX Decembris. In Festo Ordinationis S. Zenonis episcopi.
((CLXXXVII)) Selecta Ex Officio Zenonis Loca.
I.—Antiphonae Et Responsoria. ( Ex duobus mss. Veron.
((CXC)) II.—Lectiones Breves Et Hymni. ( Ex variis cod. et breviariis.
S. Zenonis ad Vesperas, hymnus I.
((CXCIII)) Ad Laudes, Hymnus III.
((CXCIV)) Hymnus. Ex codice Vatic. num.
Testimonia Selecta De Sancto Zenone Veronensi Episcopo.
Testimonia Selecta De Sancto Zenone Veronensi Episcopo.
((CXCVIII)) Anonymus Pipinianus in Rhythmo de Veronae laudibus.
((CCI)) Flavius Blondus Ital. Illustrata reg. 9, edit. Basileensis.
Indices Operibus Sancti Zenonis Facem Praeferentes.
Indices Operibus Sancti Zenonis Facem Praeferentes.
Index I, Tractatuum Sancti Zenonis Secundum Ordinem Praesentis Editionis.
Index II Tractatuum Sancti Zenonis, Exhibens Ordinem Antea Vulgatum Collatum Cum Novo.
Index III. Tractatuum Sancti Zenonis Secundum Mss. Omnium Ordinem.
Index IV, Codicum Et Editionum Quibuscum Tractatus Zenonis Collati Sunt.
Augustini Valerii Cardinalis Episcopi Veronensis Epistola Nuncupatoria Ad Sixtum V Pontificem Maximum Praemissa Editioni Veronensi Anni 1586.
Raphaelis Bagatae Et Baptistae Peretti Praefatio In Eamdem Editionem Veronensem An. 1586.
Raphaelis Bagatae Et Baptistae Peretti Praefatio In Eamdem Editionem Veronensem An. 1586.
Notitia Litteraria In Zenonem. (Ex Schoenemanno T. I, P. 312-328.)
Notitia Litteraria In Zenonem. (Ex Schoenemanno T. I, P. 312-328.)
Tractatus Sancti Zenonis Episcopi Veronensis.
Tractatus Sancti Zenonis Episcopi Veronensis.
19 Tractatus II. De Spe, Fide et Charitate.
30 Tractatus III. De Justitia.
63 Tractatus VI. De Patientia.
91 Tractatus XII. De Spiritu et Corpore.
99 Tractatus XIII. De circumcisione.
109 Tractatus XIV. De spirituali aedificatione domus Dei.
117 Tractatus XV. De triplici genere sacrificiorum.
125 Tractatus XVI. De Resurrectione.
141 Tractatuum Sancti Zenonis Episcopi Veronensis Liber Secundus.
Tractatus III. De Genesi seu de aeterna Filii Dei generatione.
Tractatus IV. De Genesi, de aeterna Filii Dei generatione.
154 Tractatus V. De Fide, De aeterna Filii Dei generatione.
158 Tractatus VI. De eo, quod scriptum est:
163 Tractatus VII. De Nativitate Domini.
Tractatus VIII. De Nativitate Domini II.
Tractatus IX. De Nativitate Domini et Majestate.
178 Tractatus XI. De Abraham II. ( Initium deest.
Tractatus XII. De Abraham. III.
186 Tractatus XIII. De Somnio Jacob.
203 Tractatus XVI. De Susanna.
205 Tractatus XVII. De Jona propheta.
217 Tractatus XIX. In illud Geneseos:
219 Tractatus XX. In eumdem locum Geneseos.
Tractatus XXI. De Psalmo centesimo.
228 Tractatus XXIII. In Isaiam
230 Tractatus XXV. In Isaiam IV.
236 Tractatus XXVIII. In Isaiam VII.
Tractatus XXIX. In Isaiam De adventu Christi in mundum.
238 Admonitio In Tractatus Sequentes.
Tractatus XXX. Invitatio ad fontem
Tractatus XXXI. Invitatio ad fontem II.
243 Tractatus XXXII. Invitatio ad fontem
Tractatus XXXIII. Invitatio ad fontem
Tractatus XXXIV. Invitatio ad fontem
246 Tractatus XXXV. Invitatio ad fontem
Tractatus XXXVI. Invitatio ad fontem
Tractatus XXXVII. Invitatio ad fontem
250 Tractatus XXXVIII. Ad Neophytos post baptisma
253 Tractatus XXXIX. Ad Neophytos post baptisma
255 Tractatus XL. Ad Neophytos post baptisma
257 Tractatus XLI. Ad Neophytos post Baptisma.
259 Tractatus XLII. Ad Neophytos post baptisma
261 Tractatus XLIII. Ad Neophytos post baptisma De duodecim signis.
Tractatus XLIV. Ad Neophytos post baptisma
269 Tractatus XLV. De die Dominico Paschatis
273 Tractatus XLVII. De Pascha
281 Tractatus LIV. De Exodo In die Paschae.
Tractatus LXIX. De Daniele in Pascha
303 Tractatus LXXVI. De Daniele
Appendix Prima Ad Opera Sancti Zenonis Episcopi, Complectens: 1 º Potamii Tractatus Duos Et Epistolam Unam 2 º Sancti Hilarii Interpretationem Quinqu
Monitum Editoris.
Balleriniorum Observationes Primae Zenonis Operum Appendici Praemissae. 307
Balleriniorum Observationes Primae Zenonis Operum Appendici Praemissae. 307
Potamii Episcopi Tractatus Duo, Quibus Accessit Epistola Ad Athanasium.
Tractatus II. De Martyrio Isaiae Prophetae.
Epistola Ad Athanasium Ab Arianis (Impetitum), Postquam In Concilio Ariminensi Subscripserunt.
Sancti Hilarii Episcopi Tractatus Psalmorum CXXVI—CXXX.
Sancti Basilii Caesareensis Tractatus Quatuor, Rufino Interprete.
Tractatus I. De Livore Et Invidia.
Tractatus II. De Adtende Tibi.
Tractatus IV. De Avaro Divite.
Admonitio In Sparaverii Annotationes.
Admonitio In Sparaverii Annotationes.
Francisci Sparaverii Adnotationum In B. Zenonis Veronensis Sermones ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΑΣΜΑ.
Francisci Sparaverii Adnotationum In B. Zenonis Veronensis Sermones ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΑΣΜΑ.
In Tract. II Lib. I. De Fide, Spe Et Charitate.
In Tract. VII Lib. I, De Humilitate.
In Tract. XIII Lib. I, De Circumcisione.
In Tract. XIV Lib. I, De Spiritali Aedificatione Domus Dei.
In Tract. XV Lib. I. De Triplici Genere Sacrificiorum.
In Tract. I Lib. II. De Genesi.
In Tract. II Lib. II, De Genesi.
In Tract. III Lib. II, De Genesi.
In Tract. IV Lib. II, De Genesi.
In Tract. VI Lib. II, De Eo Quod Scriptum Est, etc.
In Tract. VII Lib. II, De Nativitate Domini. I.
In Tract. VIII lib. II, De Nativitate Domini II.
In Tract. IX Lib. II, De Nativitate Domini Et Majestate.
In Tract. X Lib. II, De Abraham. I.
In Tract. XI Lib. II, De Abraham. II.
In Tract. XII Lib. II, De Abraham III.
In Tract. XIII Lib. II, De Somnio Jacob.
In Tractat. XIV, Lib. II, De Juda.
In Tract. XVII Lib. II De Jona Propheta.
In Tract. XIX Lib. II, In Illud Geneseos, etc.
In Tract. XX Lib. II, In Eumdem Locum Geneseos.
In Tract. XXI Lib. II, De Psal. C.
In Tract. XXII, Lib. II, In Isaiam I.
In Tract, XXIII, Lib. II, In Isaiam II.
In Tract. XXIV, Lib. II, In Isaiam III.
In Tract. XXV Lib. II, In Isaiam IV.
In Tract. XXVI Lib. II, In Isaiam V.
In Tract. XXVII Lib. II, In Isaiam VI.
In Tract. XXVIII Lib. II, In Isaiam VII.
In Tract. XXX Lib. II, Invit. Ad Font. I.
In Tract. XXXI, Lib. II, Invit. Ad Font. II.
In Tract. XXXII Lib. II, Invit. Ad Font. III.
In Tract. XXXIII Lib. II, Invit. Ad Font. IV.
In Tract. XXXIV Lib. II, Invit. Ad Font. V.
In Tract. XXXV, Lib. II, Invit. Ad Font. VI.
In Tract. XXXVI Lib. II, Invit. Ad Font. VII.
In Tract. XXXVII, Lib. II, Invit. Ad Font. VIII.
In Tract. XXXVIII Lib. II, Ad Neophytos I.
In Tract. XXXIX Lib. II, Ad Neopytos II.
In Tract. XL, Ad Neophytos III.
In Tract. XLII, Ad Neophytos V.
In Tract. XLIII, Ad Neophytos VI.
In Tract. XLIV, Lib. II, Ad Neophytos VII.
In Tract. XLV Lib. II, De Die Dominico Paschat. I.
In Tract. XLVI Lib. II, De Pascha II.
In Tract. XLVIII, Lib. II, De Pascha IV.
In Tract. L Lib. II, De Pascha VI.
In Tract. LII Lib. II, De Pascha VII.
In Tract. LIV Lib. II, De Exodo I.
In Tract. LV Lib. II, De Exodo II.
In Tract. LV Lib. III, De Exodo III.
In Tract. LVII Lib. II, De Exodo IV.
In Tract. LVIII Lib. II, De Exodo V.
In Tract. LIX Lib. II, De Exodo VI.
In Tract. LXI, Lib. II, De Exodo VIII.
In Tract. LXVI, Lib. II, De Exodo XIII.
In Tract. LXX, Lib. II, De Daniele II.
In Tract. LXXIV, Lib. II, De Daniele VI.
In Tract. LXXV, Lib. II, De Daniele VII.
In Tract. LXXVI, Lib. II, De Daniele VIII.
In Tract. LXXVII, Lib. II, De Daniele IX.
In Tract. De Lazaro In Appendicem Rejectum.
In Tract. De Martyrio Isaiae Prophetae, In Appendicem Rejectum.
In Interpretationem Ps. CXXVI, In Appendicem Rejectam.
In Interpretationem Psal. CXXVII, In Appendicem Rejectam.
In Interpretationem Psal. CXXVIII, In Appendicem Rejectam.
In Interpretationem Psal. CXXX, In Appendicem Rejectam.
Appendix Secunda Complectens Duos De Sermonibus Et Martyrio Sancti Zenonis Libros, Cum Duplici Dissertatione Ipsis Subjuncta, Auctore Francisco Bonacc
Liber Primus. De Sermonibus Sancti Zenonis Episcopi Veronensis.
Caput Primum. Rationes dubitandi an S. Zeno Sermonum qui ipsius nomine inscribuntur sit auctor.
Caput II. Sermones Sancti Zenonis antiquitus noti.
Caput III. Sixti Senensis de Sermonibus S. Zenonis judicium consideratur.
Caput IV. De annis quadringentis est amplius in Sermone de Continentia illapsis.
Caput V. Tillemontii errores in redarguendo Baronio.
Caput VIII. De Eminetissimi Bellarmini judicio circa Sermones S. Zenonis.
Caput IX. Philippi Labbe de S. Zenone dissertatio expenditur.
Caput X. De Dupinio et Combefisio.
Caput XI. Unus est S. Zeno Veronae Episcopus.
Caput XII. Nulli alii sermones, de quibus agitur, quam S. Zenoni sunt adscribendi.
Liber II. De Martyrio Sancti Zenonis, Episcopi Veronensis,
Caput Primum. Probatur S. Zenonis Martyrium ex veteribus Veronensis Ecclesiae monumentis.
Caput II. Monumenta Ecclesiae Pistoriensis S. Zenonem Martyrem demonstrant.
Caput III. Externis auctoritatibus probatur Martyrium S. Zenonis.
Caput IV. Romani Martyrologii auctoritas Martyris nomen S. Zenoni decernit.
Caput IX. Quam leviter Dupinius et Tillemontius, S. Zenonem non Martyrem, sed Confessorem jactitent.
Caput XI. Quae de S. Zenonis martyrio superius digesta sunt, brevi colliguntur epilogo.
Dissertationes Duae In Appendicis Vicem Duobus Praecedentibus Libris De Sermonibus Et Martyrio S. Zenonis Superadditae, Auctore Francisco Bonacchi.
Dissertatio Prima, Sive Sancti Zenonis Episcopi Veronensis Epocha.
Anno Domini CCCLXX-CCCLXXIV. Sanctus Optatus Episcopus Milevitanus.
Anno Domini CCCLXX-CCCLXXIV. Sanctus Optatus Episcopus Milevitanus.
Praefatio. ( Auctore Ludov. Ell. Du Pin.
Praefatio. ( Auctore Ludov. Ell. Du Pin.
III.—De Hac Nova Optati Librorum, Aliorumque Ad Donatistas Pertinentium Monumentorum Editione.
De Optato Et Ejus Libris Veterum Testimonia. 7
De Optato Et Ejus Libris Veterum Testimonia. 7
Historia Donatistarum 1
Geographia Sacra Africae Seu Notitia Omnium Episcopatuum Ecclesiae Africanae Ex Collatione Carthaginensi, Notitia Episcoporum Africae Sub Hunerico, Ex
Mauritania Caesariensis. Et Tingitana.
Index Episcopatuum Qui Sub Aliis Nominibus In Notitia Reperiuntur. Quoniam Plures Episcopatus Ex Supra Scriptis Apud Varios Diversa Habent Nomina Vel
Admonitio In Tabulam Geographicam. 45
Admonitio In Tabulam Geographicam. 45
Notitia Litteraria. ( Ex Schaeneman. t. p.
Notitia Litteraria. ( Ex Schaeneman. t. p.
Sancti Optati Afri Milevitani Episcopi
Sancti Optati Afri Milevitani Episcopi
De Sequentibus Annotationibus Monitum. 111
De Sequentibus Annotationibus Monitum. 111
Praefationes Fr. Balduini Ad Primam Editionem Optati.
Praefationes Fr. Balduini Ad Primam Editionem Optati.
Fr. Balduinus Reverendo Viro D. Joanni Lentallerio, Antistiti Aquiscinctensi, S.
Francisci Balduini J C. Praefatio Ad Lectorem. Praefixa secundae Editioni Optati.
Annotationes In Septem Libros Optati Milevitani Ex Fr. Balduini Jc. Commentariis rerum Ecclesiasticarum.
Gabrielis Albaspinaei Episcopi Aurelianensis Observationes In Sanctum Optatum Episcopum Milevitanum.
Gabrielis Albaspinaei Episcopi Aurelianensis Observationes In Sanctum Optatum Episcopum Milevitanum.
Observatio Prima. De erroribus et criminibus Donatistarum.
Observatio II. Quomodo congruerent aut different Novatiani et Donatistae.
Observatio III. Nonnulla quae in hac historia sunt obscura.
Observatio IV. An Melchiades datus fuerit judex a Constantino, in causa Donatistarum.
Observatio V. De manus impositione quae est in sententia Melchiadis.
Observatio VI. In qua ex antiquae disciplinae rationibus eadem explicatio confirmatur.
Observatio VII. In qua objectiones quaedam solvuntur.
Observatio VIII. An quosdam reordinarint Donatistae.
Observatio IX. Solvuntur quaedam contra proximam observationem.
Observatio X. De concilio Arelatensi.
Observatio XI. De die et consulibus judicii proconsularis quo Felix Apungitanus purgatus fuit.
Monumenta Vetera Ad Donatistarum Historiam Pertinentia A Reddita Sibi A Juliano Libertate Ad Schismatis Exstinctionem. 201
Anno Domini 398. X. Lex Honorii Adversus Irruentes In Ecclesias. ( Ex Cod. Theod. Lib. Tit. l.
211 XIII. Carthaginense Concilium Africae Universale, De Reconciliandis Donatistis.
215 Anno Domini 405. XVIII. Honorii Lex In Rebaptizantes. Ex Cod. Theod., lib. titulus lib.
XX. Tertia Honorii Lex In Rebaptizantes. Ex Cod. Theod., lib. titul. l.
XXI. Quarta Lex Honorii In Rebaptizantes. Ex Cod. Theod. Lib. Tit. L.
XXII. Lex Honorii De Edicto Unitatis Per Africam proponendo. Ex Cod. Theod. Lib. Tit. L.
XXIV. Lex Honorii Qua Multa Statuitur In Donatistas. Ex Cod. Theod. Lib. Tit. L.
XXVI. Occasio Legum Subsequentium.
Anno Domini 409. XXXI. Ibid., L. XLVI
Anno Domini 410. 224 XXXII. Ibid., L LI
Anno Domini 411. Gesta Collationis Carthagini Habitae Honorii Caesaris Jussu Inter Catholicos Et Donatistas Coram Marcellino V. C. Trib. Et Not. P. C.
Praefatio Operis P. Massonno Auctore.
Praefatio Operis P. Massonno Auctore.
Praefatio Clarissimi Viri Baluzii In Eamdem Collationem. 226
Praefatio Clarissimi Viri Baluzii In Eamdem Collationem. 226
Liber Oblatus Ad Altare Sancti Stephani Voto Fulcherii Canonici.
Nomina Et Sedes Episcoporum XVIII Utriusque Partis Qui Electi Sunt Ad Collationem Habendam. 228
Nomina Et Sedes Episcoporum XVIII Utriusque Partis Qui Electi Sunt Ad Collationem Habendam. 228
Notitia Episcoporum Supra Memoratorum Qui Collationem Carthaginensem Susceperunt. 229
Notitia Episcoporum Supra Memoratorum Qui Collationem Carthaginensem Susceperunt. 229
Praefatio Marcelli Memorialis Ad Severianum Et Julianum.
Praefatio Marcelli Memorialis Ad Severianum Et Julianum.
Incipiunt Capitula Gestorum. 231
Incipiunt Capitula Gestorum. 231
Incipiunt Capitula Secundae Cognitionis.
Incipiunt Capitula Tertiae Cognitionis.
Huc Usque Gesta. Reliqua Desunt.
246 Anno Domini 411. Incipiunt Gesta Primae Cognitionis.
290 Incipiunt Gesta Secundae Cognitionis.
Incipiunt Gesta Tertiae Cognitionis.
Leges Et Fragmenta De Donatistis.
Leges Et Fragmenta De Donatistis.
331 XXXVII. Alia Lex Ejusdem Imperatoris In Donatistas. ( Ibid., L.
333 Anno Domini CCCXL. XXXIX. Leo Papa I. Ad Episcopos Mauritaniae Caesariensis. ( Ex epistola prima
XL. Fastidiosus Arianus. ( Apud Fulgentium Ep.
XLI. Sanctus Petrus Chrysologus. Archiepiscopus Ravennatis. ( Serm.
Anno Domini DII. XLIII. Gregorius Magnus. ( Lib. Epist., Indict. Ep.
XLIV. Idem eodem in Lib. Ep. LXXV.
Anno Domini DXCII. XLV. Idem Lib. II, Ep.
Anno Domini DXCIV. XLVI. Idem Lib. III, Ep.
Anno Domini DXCVI. XLVIII. Idem, Lib. V, Ep.
336 XLIX. Idem, ibid., Ep. LXIII.
337 Appendix Ad Monumenta Praecedentia.
337 Appendix Ad Monumenta Praecedentia.
Historia Carthaginensis Collationis Olim Habitae Inter Catholicos Et Donatistas. Auctore Franc. Balduini. J. C.
343 Historia Carthaginensis Collationis.
Index Analyticus Operum Sancti Zenonis. Numerus arabicus designat paginas sermonum crassioribus characteribus in nostra editione expressas, Romanus Pr
Index Analyticus Operum Sancti Optati.
Index Analyticus Operum Sancti Optati.
Index Rerum Quae In Hoc Tomo Continentur.
Index Rerum Quae In Hoc Tomo Continentur.
211 Tractatus XVIII. De natali S. Arcadii, qui habet natale pridie idus Januarii in civitate Cesareae Mauritaniae.
0450B I. Dum beati Arcadii martyris gesta annalibus 0451A triumphanda mandamus , in agonem immortalis laudis Christianus semper 212 ardor animatur. Erit geminum de religiositate commercium, cum ad coeleste praemium populus accenditur, et de martyris meritis non siletur. Sed quis illustris martyrii palmiferam trophaeis coronam competenti valeat sermone disserere, cum in uno corpore tot martyria videantur esse, quot membra? Armaverat diabolus satellites suos in Domini populum veterani odii adsertor antiquus, et totam familiam Domini impastae feritatis grassatione turbabat. Indixerat in homine Deo bellum, et infaustae superstitionis busto in nefas conscium toto mundo funereum refecerat rogum. Scatebat per tecta culminum publicum scelus, nec fuerat locus in quo non erat pro religione sacrilegium. 0451B Cogebatur Christi populus vanis superstitionibus interesse, atque in cultum nefandi ritus nunc aut libamina inceste profundere, aut ornatas sertis 0452A victimas trahere, aut gravia nidoribus thura succendere, aut inter fumidos ignes pallenti 213 arvina, funesto sanguine prolitare, ut inclyti administratione ministerii Christianis mentibus Deus possit expelli.
II. Sed dum bellum duri certaminis geritur, et familia Domini coelo spectante probatur, Arcadius beatissimus martyr hujus inopinati sacrilegii horrore percussus, paululum distulit pugnam, jam debitus ad coronam. Nam postquam turbari urbem funesta conventione cognovit, ac singulos quosque ad funestum illud spectaculum trahi; contemptis universis facultatibus suis, amputatis radicibus saeculi, delitescens secessionis se commendavit umbraculo, utrumque Christiano explicans voto, ut et non 0452B longius videretur a praelio et secedendo Evangelicae jussionis (Matth. X, 23) animaretur exemplo. Ecce in ejus hospitium velut in hostilem praedam grassantium 0453A satellitum praeceps irruit manus: festinat Dei famulum posse deprehendi, quem beati propinquus martyris, qui in ejus forte degebat 214 habitaculo, absentem esse assiduis vocibus inclamabat. Hunc vero profitentem ad nefandam custodiam noxiae mentis mancipes rapuerunt, quem oblatum sibi jubet crudelissimus rector acri observatione detineri. Ad futurae gloriae testimonium tale beatus Arcadius debiti martyrii quodam modo sequestraverat pignus, in quo nec Christum relinqueret, nec propinquum. Statim beatus martyr se latere non passus est; se ultro offerens judici, moram suam voluntarie praejudiciis excusavit. Cuicum provinciae rector pristinae ejus fugae veniam sub pactione promitteret, si se vel sero nefandis superstitionibus 0453B miscuisset, talibus in eum sanctissimus martyr vocibus exsiliit: Quid, inquit, vanissime omnium judicum? putasne aut de lucis istius incongruis usuris, aut de praeproperae mortis subitis damnis familiam Dei posse terreri, cum sciamus Apostolica fide esse perscriptum: Mihi vivere Christus est, et mori lucrum? Excogita, quibus potes suppliciis, tormenta graviora: majoribus te furoris stimulis accende: quamvis cruciatus exerce molem, nos ideo non potes superare.
215 III. Statim judex viperei veneni felle commotus, jubet non usitata animadversione poenarum, nec usuali in reos lege carnifices in martyris membra saevire. Viluerunt ungulae, inutiles ictus 0454A visi sunt plumbatarum, stetit contemptus equuleus, crebri fustium imbres majoris poenae contemplatione neglecti sunt. Excogitatur novum stupendumque supplicium, quo se in homine vincere crederet Deum. Incidantur, ait, ab articulis manus, a cruribus pedes; vivum se cadaver inspiciat. Cui beatus Arcadius ait: O insane hominum! fraudavit te furor tuus: adhuc erat in victima Domini, quod possis offerre. Amputandam linguam mandare nescisti, quae in colluctatione martyrii prior solet Domino confiteri. Ductus est tandem beatus Arcadius ad exoptatum justis orationibus locum, et intuens coelum stetit Deo spectante securus. Paraverat extensa futuris ictibus colla: nudaverat gladiis venientibus jugulum: putaverat se feralem judicis amentiam citae mortis 0454B sorte satiare; dum subito manus jubetur extendere, ac super cespitem nudus projectus in faciem, pedum extrema nudare. Ecce inter ipsa supplicia vacare non sinitur, sed orationis instar per carnificis tormenta meditatur. Erexerat securem percussor insanus, et signans oculis vulneribus lineam, feralis ictus assidua contemplatione vibrabat. Haeserant confessionis suae glutino intrepidae martyris manus: nec salientes digiti futurae mortis exitio palpitabant. Tanta fuit in martyris devotione constantia, ut omni corpore paratus veniret ad gloriam.
IV. Mox itaque ut devotum corpus carnifex vidit, statim cadentis securis ictus nervorum connexa dissolvit, et cunctas compage 216 discussa juncturas 0455A corporis rupit. Exsilierunt exsectae manus, et venarum in se paululum stupore rursus in se rivus sanguinis ruens. Dehinc poplitibus surisque porrectis, a germana conjunctione naturae gladio saevi latronis plantarum limes inciditur, et obsequio pedum corpus martyris viduatur. Numerent martyria, qui possunt numerare supplicia; et in uno corpore quantum diabolus publicatus est furere, tantum agnoscatur Dominus triumphasse. Sed durat inter haec martyris spiritus, et morarum numerositate servatus perstat vivus, parte sui corporis jam sepultus. O dignus gloriosi exitus finis! Adscensurus altitudinem coeli, corporis sui impedimenta praemittit, et exsequiis funeris sui ipse praecedit. Cui haec est comparanda confessio? Machabaeorum est jungenda numero: Eleazari est adaequanda proposito, 0455B comparanda consilio. Arcadius beatissimus martyr adhuc demoratur in saeculo, et jam martyr recitatur in coelo.