Caput IX. Quam leviter Dupinius et Tillemontius, S. Zenonem non Martyrem, sed Confessorem jactitent.

Cum itaque ea everterimus, quae contra S. Zenonis martyrium objiciuntur, admiratione quidem digna videtur, Dupinii, Tillemontii ac quorumdam recentiorum securitas, qui antiquitate contempta, novis semper opinionibus praecipites assentiuntur. Hoc vero ut 0629C evidenter agnoscas, hic ex Gallico sermone in latinum ipsorum effata exhibemus. (Dupin, Biblioth. Eccl., t. I, part. I, trium prim. saecul.) Communis opinio est (ait Dupinus) quemdam fuisse Zenonem Veronae episcopum, qui sub imperio Gallieni, Martyrium tulerit. Et ipsi sermones quidam tribuuntur a Guarino, editi Venetiis et Veronae praelo excusi anno 1508 et 1586, qui postea in bibliotheca Pp. fuere inserti. At hujus auctoris, quem prorsus antiquitas ignoravit opera rejiciuntur. Et in dubium vertitur an hujus nominis Episcopus Veronae fuerit, qui sub Gallieni Imperio martyr obierit. Ad hoc probandum, nihil aliud affert, quam S. Ambrosii epistolam ad Syagrium scriptam (lib. I, cap. 11) , in qua dicit de Zenone quodam mentionem fieri, falso tamen Syagrii decessore. Affert et 0629D Molani correctionem ac Panvinii opinionem de traditione Ecclesiae Veronensis de quibus supra egimus (lib. II, cap. 6, 7) . Quam vero turpiter labatur negando S. Zenonem tempore Gallieni Veronae Episcopum, manifesto patet ex Mabillonii ms. supra relato (lib. II, cap. 1) , qui in Veronensium Episcoporum albo, octavo scribit loco Zenonem. Octavus autem Episcopus Veronae, nonnisi temporibus Gallieni convenit. Tillemontius quoque (tom. IV, mon. Eccles. de Persecut. Valeriani, not. 5) adductus rationes, quas supra rejecimus, tanti facit, ut nullo alio pacto hanc solvi quaestionem posse putet, quam si S. Zenonem tempore Gallieni non vixisse credamus. Ratio facilior ab his omnibus difficultatibus se extricandi est, 0630A bona fide nos agnoscere, nullum nos habere argumentum S. Zenonem tempore Gallieni fuisse. Missalis Mediolanensis meminit, anno 1560, editi, ubi ritu Confessoris Festum S. Zenonis habetur. At observare debuerat, ipsum Festum Ordinationis esse, non martyrii, in quo etiam Veronae nulla de Martyrio fit mentio (lib. II, cap. 7) . Auctoritate Coronati Notarii Confessorem S. Zenonem probat. Unica historia (ait ipse) quam de hoc Sancto habemus, quae post sanctum Gregorium ante nonum saeculum scripta dicitur, ipsum in pace quievisse dicit, nihilque pro Fide eum tulisse narrat. Eam historiam postea improbat, cum in ea S. Zenonem Gallieni tempore vixisse dicitur. Utcumque sit haec vita a quodam Coronato Notario composita tot erroribus abundat, ut nullius auctoritatis habenda 0630B sit. Alia omittimus de quibus supra egimus. Constat autem ex his, quam temere spretis antiquioribus auctoribus et monumentis, viam veritatis obtrudant, incertas tantummodo asserentes, falsasque rationes. Quo enim pacto quis fidem iis adhibeat, quae incerto et nullius auctoritatis scriptore afferuntur? Eaque spernat, quae ipsum Romanum Martyrologium, Beda, Paulus Diaconus, aliique clarissimi auctores testantur, quorum opera ubique diffusa justa reprehensione non caruissent, si aliquis in eis error irrepsisset? At recentiores hi, qui se prae omnibus veteribus sapere falso putant, et pro libito auctoritates easdem recipiunt et respuunt, nimia facilitate antiquos carpunt auctores, a quorum sententia recedere, in his praesertim, quae ad veterem 0630C historiam pertinent, nisi de apertissimo arguantur errore, non satis tutum, quin a periculo non longe procul esse crediderim.