QUAESTIONES DISPUTATAE DE RERUM PRINCIPIO SIVE QUAESTIONES UNIVERSALES IN PHILOSOPHIAM
Circa illud, quod primum principium sit finis omnium.
ARTICULUS I. Refertur opinio Avicennae.
ARTICULUS I. Quid sit materia prima?
Quod dicis, quod forma perficiat materias diversorum generum, dico quod non est inconveniens,
ARTICULUS IV. Utrum in omnibus rebus sit una materia?
ARTICULUS I. Variae referuntur sententiae.
ARTICULUS I. Referuntur variae sententiae.
CUM NOTIS ET SCHOLIIS R. P. F. LUCAE WADDINGI
CENSURA R. P. F. LUCAE WADDINGI.
Dum magno studio Scoti opera colligerem, meque editionem hanc meditari monerem Reverendissimum P. F. Joannem Baptistam Campaniam, nostri sodalitii supremum moderatorem, tunc in Hispania commorantem, uti est doctrinae huic addiclissimus, summopere conatum probavit, repertumque opus hoc in Bibliotheca Francisci Cardinalis Ximenii Minoritae, vetustis codicibus instructa, laetus ipse in Urbem duxit. Dono hoc me primo occursu excepit, slimulosque addidit, ut in suscepto pergerem labore. Codex erat membraneus, vetusto et pene imperceptibili exaratus charactere, dictionibus ubique non tam ad regulas scribendi, quam ad Amanuensis placitum contractis. Improbo studio tandem evicimus ut tersum prodiret exemplar, quod ubi legerunt viri docli, opus suo auctore et praelo dignum iudicarunt.
Illud ipsum est, quod Scotum scripsisse monent Willotus, Possevinus, et Pilsaeus, de Rerum principio, titulum affigentes ex ipso operis initio. At cum multa hic discutiantur ab illo argumento aliena, et nullo nexu cohaerentibus quaestionibus res variae Philosophicae proponantur, visum est aptiori titulo Quaestiones dicere disputatas, aut generales in Philosophiam, praesertim cum in libri fronte ita habeatur: Quaestiones universales in Philosophiam Joannis Scoli, et in fine ita subjiciatur: Quaestiones istae fuerunt disputatae Oxonii per Magistrum Joannem Scoti de Ordine Fratrum Minorum, et sunt quaestiones generales super Philosophiam.
Illas disputasse successivis horis, vel pro temporis opportunitate, vel pro Scholasticorum exercitationum, sive Academicorum graduum suscipiendorum varietate, conjicere licet ex prisco illo Scholasticorum more, in hunc diem retento, publice disputandi, et dilfusius quaestiones ad libitum propositas, prosequendi, vel dum ipsi laureas suscipiunt, vel dum suscipientibus applaudunt.
Quaestionem quartam, ubi infallibilitatem praescientiae divinae cum rerum contingentia concordat, disputasse ante editum tractatum de Primo principio, constat ex ejusdem tractatus capite quarto, conclusione quinta, ubi eamdem citat, et se disputasse commemorat.
Quaestionem decimamsextam de numeris instituisse post scriptum Oxoniense, praesertim post librum primum, suspicari fas est ex distinclione 24. quaestione unica in principio, ubi propositum dubium de numeri qualitate, et essentia dicit se soluturum, quando de numeris, inquit, traclabitur. Et licet marginaliter moneat id fieri in Reportatis sub illa distinctione, tectorem plane fallit; neque enim alibi, quam hic, exacle disputat de iis, quae ibidem proponit.
Aliqua etiam in his ipsis quaestionibus promittit se alias discussurum, quae vel desunt, vel non licuit perflcere; etenim quaestione 21. 22. et 23. pollicetur se de aevo, ejusque immutabilitate et duratione, disputaturum, quod tamen in hoc opere desideratur: quibus adde, posteriores etiam quaestiones imperfectas reliquisse.
Doctrina in paucis discrepat ab ea, quam praefert in libris Sententiarum, idque vel . quando aliorum refert opiniones, vel ex illorum loquitur sententia;reliqua tamen simillima sunt, iisdemque verbis, et rationibus saepissime utitur utrobique. Diffuse satis et clarius, meliorique methodo, quam alibi propositas difficultates perstringit et solvit; et plurima hic graviori librat trutina, quae reliquae doctrinae majorem afferent claritatem.
Ego prolixas quaestiones in articulos dispertivi, nihil tamen, neque verbum quidem, in opere immutans, sed titulos intermiscens in iis locis, quibus juxta materiae varietatem auctor in principio uniuscujusque quaestionis pollicebatur, se lot articulos discussurum, quos tamen sine titulorum partitione juxta veterum Scholasticorum morem, prosequebatur. Scholia deinde adjunxi, notas marginales, et omnium auctorum citationes in gratiam lectoris adhibui.
Codis autographi vetustatem vel illinc expiscari liceat, quod in ultimo folio ita legatur: Istae quaestiones sunt ad usum Fr. Ferdinandi de llliescas. Ille autem ipso Scoli saeculo ante annum 1390. erat a sacris confessionibus Joanni I. Regi Castellae, et sub eodem, ejusdemque filio Henrico III. praeclarissimis functus est legalionibus, de quibus in quarto et quinto volumine nostrorum Annalium agimus opportunius.
F, JOANNIS
D U N S SCOTI
DOCTORIS SUBTILIS, ORDINIS MINORUM QUAESTIONES DISPUTATAE DE RERUM PRINCIPIO
SIVE
QUAESTIONES UNIVERSALES IN PHIL0S0PHIAM
CUM NOTIS ET SCHOLIIS R. P. F. LUCAE WADDINGI.