QUAESTIONES DISPUTATAE DE RERUM PRINCIPIO SIVE QUAESTIONES UNIVERSALES IN PHILOSOPHIAM
Circa illud, quod primum principium sit finis omnium.
ARTICULUS I. Refertur opinio Avicennae.
ARTICULUS I. Quid sit materia prima?
Quod dicis, quod forma perficiat materias diversorum generum, dico quod non est inconveniens,
ARTICULUS IV. Utrum in omnibus rebus sit una materia?
ARTICULUS I. Variae referuntur sententiae.
ARTICULUS I. Referuntur variae sententiae.
Scholium.
Si creatura aliqua possibilis, ex hypothesi, aut in casu aliquo desineret esse possibilis, vel non potuisset produci a Deo, an desineret Deus esse, vel deficerot ejus potentia, varie sentiunt auctores. Scotus hic, et in 1. dist. 30. quaest. 2. sig. . Contra istam rationem, et dist. 43. quaest. un. g. Tertio similiter, infert ex sen-: entia illorum, qui ponunt relationem realem in Deo ad creaturas, in casu, quo creatura non esset possibilis, non futuram in Deo potentiam. Quod similiter sentiunt alii, quos citat Vasquoz tom. 1. in 1. part. disp. 104. cap. 6. num. 26. et 27. Attamen in dist. 30. citata. sig. . Item si Philosophi, Scotus fatetur rationem hanc esse inefficacem contra sententiam Aristotelis et Avicennae, si ponerent creaturas a Deo productas, esse formaliter necessarias, quia tunc staret necessitas entitatis divinae, et terminus relationis secundum hanc sententiam esset necessarius. At non ita sentiebant Philosophi, imo dicebant creaturas ex se formaliter id habere, ut possint non esse, necessario vero esse propter necessitatem principii producentis.
Item arguitur sic ostensive; Omne agens de necessitate naturae necessario dependet ab illa actione, vel saltem refertur realiter ad eam: necessitas enim tendendi in aliud, et absoluta ab eo independentia, omnino sunt opposita; agens ergo de necessitate naturae realiter refertur, et dependet a suo producto, quod impossibile est poni in Deo respectu creaturae. Unde in personis divinis, in quibus est necessitas immutabilitatis in emanationibus, etsi non est dependentia, est tamen relatio realis unius ad alteram.
Item, omne agens per aliquam actionem necessariam, intendit illa aliquam sui perfectionem; unde 2. Physicor. texi. 49. 61. vult Philosophus quod natura agat propter finem: Deus autem in actione extrinseca, nullam potest intendere vel acquirere perfectionem; ergo, etc.