Lectio 2

Posito zelo proditoris propter obsequium mulieris, hic consequenter ponitur ipsius zeli repressio, et primo dominus repellit calumniam quam mulieri Iudas iniecerat; secundo excludit piam causam quam praetenderat, ibi pauperes enim semper habebitis vobiscum etc..

Dicit ergo sinite illam, idest, ne prohibeatis eam.

Sciendum enim, quod multa bona opera fiunt, de quibus si peteretur consilium antequam fiant, non consuleremus quod fierent, quia forte possent fieri meliora; postquam tamen incipiunt fieri, dummodo iam bona sint, non sunt prohibenda. Et, ut chrysostomus dicit, forte iesus antequam mulier effudisset unguentum, potius illud dari pauperibus elegisset; nunc vero quia iam factum erat, prohibentes comprimit, dicens sinite illam.

Prov. III, 27: nolite prohibere eum qui bene facit: si vales et ipse benefac.

Et subdit ut in diem sepulturae meae servet illud: ubi primo praenuntiat suam mortem imminere, et obsequium huius mulieris, quod parata fuit ei impendere in sepultura, nisi praeventa fuisset celeri christi resurrectione: nam, ut in marco legitur, maria Magdalena cum aliis emit aromata, ut venientes ungerent iesum. Ideo ergo dicit ut in diem sepulturae meae servet illud, scilicet non idem quod effusum fuit, sed simile in specie, vel in genere, vel etiam opere; quasi dicat: non prohibeatis eam facere mihi iam vivo quod non poterit facere mortuo: nam, ut dictum est, fuit celeri christi resurrectione praeventa. Et hoc magis exprimitur Mc. XIV, 8, ibi enim dicitur: praevenit enim ungere corpus meum in sepulturam.

Sed numquid praescivit mortem christi? dicendum, quod non: non enim intelligebat quod fecit; sed quodam instinctu interiori mota est ad hoc faciendum. Frequenter enim aliqui moventur ad faciendum quod non intelligunt, sicut caiphas, supra XI, 49, cum esset pontifex anni illius, dixit eis: vos nescitis quidquam. Et huiusmodi vocantur praesagia, inquantum primo ante facta aguntur.

Consequenter cum dicit pauperes enim semper habebitis vobiscum etc. Excludit piam causam quam Iudas praetendebat, dicens: quare hoc unguentum non venditur trecentis denariis, et datur egenis? unde dominus subdit pauperes enim semper habebitis vobiscum.

Ubi sciendum est, quod quandoque faciendum est illud quod minus est necessarium, si remanet locus implendi quod est magis necessarium: et ideo dominus, licet magis necessarium esset quod hoc unguentum daretur pauperibus quam quod ungerentur pedes eius ex eo; quia tamen adhuc potest fieri, cum pauperes semper habeamus nobiscum, ideo dominus permisit fieri istud, quod est minus necessarium.

In hoc autem quod dicit pauperes semper habebitis vobiscum datur intelligi familiaritas quam divites debent habere ad pauperes etc.. Eccli. IV, 7: congregationi pauperum affabilem te facito.

Me autem non semper habebitis.

Sed contra. Matth. Ult., 20: ego vobiscum sum usque ad consummationem saeculi.

Responsio, secundum Augustinum. Dominus dicens me autem non semper habebitis, loquebatur de praesentia corporis sui, prout in sua specie apparet, secundum quam iturus erat ad caelum; infra XVI, 28: iterum relinquo mundum. Sed quantum ad praesentiam divinitatis semper est nobiscum; et etiam sacramentaliter in ecclesia.

Vel aliter. Dicendum quod dominus hoc dicens, intelligit de praesentia divinitatis suae.

Quidam enim videntur habere christum spiritualiter vel in sacramento, vel in confessione fidei, qui tamen non sunt semper eum habituri, cum sint tantum de ecclesia quantum ad numerum, non quantum ad meritum: et huiusmodi sunt servi. Filii autem semper sunt eum habituri: quia, ut dicitur supra VIII, 35, filius manet in domo in aeternum.

Dicit ergo Iudae me autem non semper habebitis: quia indignum te fecisti ad hoc.

Ut autem chrysostomus dicit, in hoc dominus obiurgat Iudam: nam per hoc quod moleste tulit obsequium christo impensum, videtur gravari de praesentia christi: et ideo christus dicit me autem non semper habebitis, quasi diceret: gravis sum tibi et onerosus; sed expecta parum, et abibo.

Consequenter cum dicit cognovit ergo turba multa ex Iudaeis quia illic est etc., ostendit quomodo iesus glorificatus est a turbis Iudaeorum, et primo quomodo a turbis christum visitantibus; secundo quomodo a turbis ei obviantibus, ibi in crastinum autem etc..

Circa primum duo facit.

Primo ponitur devotio turbarum visitantium; secundo exagitatur concitatus zelus Pharisaeorum invidentium, ibi cogitaverunt autem principes sacerdotum.

Prima pars dividitur in duas.

In prima ponitur turbarum visitatio; in secunda subditur visitationis occasio.

Quantum ad primum dicit cognovit ergo turba multa ex Iudaeis quia iesus illic esset, in bethania, et venerunt, ad quod dominus invitat, Matth. XI, 28: venite ad me omnes qui laboratis, et onerati estis, et ego reficiam vos. Et ideo ubi scimus esse eum, debemus festinanter accedere.

Causa autem visitationis ponitur duplex.

Una, ut fruerentur visione et doctrina christi; alia, ut viderent Lazarum. Et hoc propter duo. Primo, quia illud quod factum erat circa ipsum, inquantum quatriduanus in monumento suscitatus fuit, valde mirabile erat; et hoc homines videre desiderant. Ps. Cxxxviii, V. 14: mirabilia opera tua, et anima mea cognoscet nimis; idest, laborabit ad cognoscendum.

Secundo, quia sperabant Lazaro referente, aliquod de alia vita perpendere et audire; cuius cognitionis desiderium innatum est hominibus. Hoc autem est contra illud quod stulti dicunt, Sap. II, 1: exiguum, et cum taedio est tempus vitae nostrae, et non est refrigerium in fine hominis; et non est qui agnitus sit reversus ab inferis. Ecce enim Lazarus, quem suscitavit a mortuis, ab inferis rediit.

Concitatum autem zelum Pharisaeorum invidentium ponit, dicens cogitaverunt autem principes sacerdotum ut et Lazarum interficerent, in quo videbantur obviare deo: ipse enim vivificavit Lazarum, et isti volebant occidere. Iob XV, 26: cucurrit adversus eum erecto collo, et pingui cervice armatus est. Ratio autem zeli ponitur quia multi propter illum abibant ex Iudaeis, et credebant in iesum.

Sed contra. Christus multos sanaverat, puta paralyticum, supra V, 5 s. Caecum natum supra IX, 1 s., quare Lazarum tantum volebant occidere? ad quod chrysostomus quatuor rationes assignat. Unam, quia istud miraculum erat evidentius, coram multis factum, et inopinabile videre mortuum quatriduanum, ambulantem et loquentem. Alia ratio erat, quia Lazarus persona insignis erat, caecus autem persona ignobilis: unde et eiecerunt eum de templo. Tertia ratio est, quia miraculum istud factum est imminente festivitate, quando totus populus Iudaeorum ad diem festum conveniens admirabantur, et dimittentes festivitates, bethaniam veniebant. Quarta ratio, quia in aliis christi miraculis nitebantur criminari violationem sabbati, et per hoc ab eo turbas abducere; sed hic nihil tale facere poterant. Unde quia in nullo habebant conqueri contra iesum, adversus Lazarum faciunt conatum, tamquam haec esset potissima via ad miraculum occultandum. Prov. I, V. 16: pedes eorum ad malum currunt, et festinant ut effundant sanguinem.