Lectio 2

Postquam evangelista ostendit promptitudinem christi ad proditionem sustinendam, seipsum voluntarie proditori offerendo, hic ostendit eum esse promptum ad idem, discipuli resistentiam prohibendo, et primo ponitur resistentis discipuli manifestatio; secundo eius cohibitio, ibi dixit iesus Petro etc..

Circa primum duo facit.

Primo ponit zelum discipuli in servi percussione; secundo evangelista inserit servi nuncupationem, ibi erat autem nomen servo Malchus.

Dicit ergo sic: ministri comprehenderunt iesum, sed simon Petrus, ceteris discipulis ardentior, habens gladium eduxit eum, et percussit pontificis servum, qui erat inter ministros, et abscidit eius auriculam dexteram: non ex sua principali intentione, cum eum intenderet occidere, sed ictus quem dirigebat ad caput, relapsus est ad aurem.

Ideo enim ictum dirigebat ad caput, ut facilius moneat, quod id faciebat ex zelo domini sui; III Reg. XIX, 10: zelo zelatus sum pro domino deo exercituum.

Sed hic incidit duplex quaestio; quia cum dominus mandaverit discipulis, Matth. X, 10, quod nec etiam duas tunicas haberent, quomodo Petrus habebat etiam gladium? respondeo. Dicendum quod illud praeceptum dedit eis christus quando misit eos ad praedicandum, et durabile erat usque ad tempus passionis: unde christus in passione revocavit ipsum; Lc. XXII, 35: quando misi vos sine sacculo et pera, numquid aliquid defuit vobis? et infra: sed nunc qui habet sacculum, tollat similiter et peram; et qui non habet, vendat tunicam suam, et emat gladium. Ex hac concessione Petrus intellexerat quod liceret ei portare gladium.

Sed unde tam cito potuisset gladium habere, cum praedicta verba dixisset dominus Paulo ante? dicendum, secundum chrysostomum, quod Petrus iamdiu ante, audiens quod Iudaei christum tradere deberent principibus sacerdotum ad crucifigendum, timens praeparaverat sibi gladium. Vel dicendum, secundum interlinearem, quod gladius accipitur hic pro cultello quem forte habuerat in mensa ad esum agni, et de coena surgens tulerat secum.

Secundo quaeritur, quod cum dominus dixisset eis quod non resisterent malo, Matth. V, 39, quid est, quod Petrus percussit servum principis? ad quod dicendum, quod dominus prohibuit quod non resisterent alicui ad defendendum seipsos, non autem ad defendendum dominum. Vel dicendum, quod nondum confirmati erant virtute superveniente ex alto; Lc. Ult., 49: sedete in civitate, quoadusque induamini virtute ex alto. Ideo non erant adhuc perfecti, ut omnino malo non resisterent.

Hic ponitur nomen servi: et hoc ideo specialiter a ioanne describitur, quia, sicut infra dicitur, ipse erat notus pontifici: et ideo etiam notitiam ministrorum eius habebat. Unde sciens nomen eius, non tacuit ipsum propter certitudinem facti. Sed Lucas addit, quod dominus sanavit auriculam eius; Lc. XXII, 51.

Et hoc mysterio competit. Nam per hunc servum significatur populus Iudaeorum, qui opprimebatur a principibus sacerdotum; ez.

C. XXXIV, 3: quod crassum erat comedebatis.

Istius ergo servi Petrus princeps apostolorum amputavit auditum: quia male audiebat verba legis, carnaliter scilicet; sed dominus restituit novum auditum; Ps. XVII, 45: in auditu auris obedivit mihi. Et secundum hoc congrue vocatur Malchus, idest rex, quia per christum in novitate vitae efficimur reges; Apoc. V, 10: fecisti nos deo nostro regnum et sacerdotes, et regnabimus super terram.

Hic ponitur Petri cohibitio zeli, et primo ponitur Petri cohibitio; secundo cohibitionis ratio, ibi calicem quem dedit mihi pater, non vis ut bibam illum? dicit ergo, quod Petrus ita eduxit gladium, sed dominus dixit ei mitte gladium tuum in vaginam, quasi non esset opus defensionis, sed patientiae, nec ei licitus usus gladii materialis: Ier. XLVII, 6: usquequo concideris? o mucro domini, usquequo non quiesces? mystice autem signatur per hoc, quod gladius verbi dei mittendus erat in vaginam, idest in fidem gentilium.

Et ratio cohibitionis ponitur cum dicit calicem quem dedit mihi pater, non vis ut bibam illum? non enim resistendum his quae ex divina providentia disponuntur; iob IX, 4: quis restitit ei, et pacem habuit? dicitur autem passio calix, quia ex caritate patientis dulcedinem habet, sed ex natura sua amaritudinem; sicut et medicina sanativa, propter spem sanitatis dulcis est, sed amara propter saporem; Ps. Cxiv, 13: calicem salutaris accipiam, et nomen domini invocabo.

Hunc ergo calicem dedit ei pater, quia passionem ex sua et patris voluntate sponte suscepit; infra XIX, 11: non haberes in me potestatem, nisi datum esset tibi desuper.