Lectio 1

Supra prosecutus est evangelista de his quae christus passus est a Iudaeis; hic prosequitur de his quae specialiter passus est a gentilibus: a quibus quidem tria passus est, secundum quod ipse praedixerat, Matth. XX, 18 s., et Lc. XVIII, V. 32: tradetur enim gentibus ad illudendum et flagellandum et crucifigendum etc..

Primo ergo evangelista agit de christi flagellatione; secundo de eius illusione, ibi et milites plectentes coronam de spinis, imposuerunt capiti eius; tertio de eius crucifixione, ibi exivit iterum Pilatus etc..

Dicit ergo tunc ergo, idest post clamorem omnium, apprehendit Pilatus iesum et flagellavit, non quidem propriis manibus, sed per milites: et hoc ideo ut Iudaei satiati eius iniuriis, mitigarentur et usque ad eius mortem saevire desisterent.

Naturale est enim ut ira quiescat, si videat eum contra quem irascitur, humiliatum et punitum, ut dicit philosophus in rhetorica.

Quod quidem verum est in ira quae quaerit nocumentum proximi cum mensura, sed non in odio, quod totaliter quaerit exitium eius qui habetur odio. Eccli. XII, 16: inimicus si invenerit tempus, non satiabitur sanguine. Isti autem ex odio movebantur ad christum, et ideo flagellatio non sufficiebat. Ps. Lxxii, 14: fui flagellatus tota die; Is. L, 6: dedi corpus meum percutientibus.

Sed numquid haec intentio Pilatum excusat a flagellatione? non quidem, quia in omnibus quae sunt per se mala, nullum eorum potest fieri totaliter bonum per bonam intentionem: affligere autem innocentem, et praecipue dei filium, est maxime per se malum; et ideo nulla intentione excusari potest.

Hic agitur de illusione, et primo quantum ad falsos honores quos ei exhibuerunt; secundo quantum ad vera opprobria quae ei intulerunt, ibi et dabant ei alapas etc..

Exhibebant autem ei falsos honores, vocantes eum regem: per quod alludebant accusationi Iudaeorum, qui dicebant quod ipse faciebat se regem Iudaeorum. Et ideo triplicem honorem regis sibi exhibebant, sed falsum.

Primo quidem quantum ad illusoriam coronam; secundo quantum ad illusoriam vestem; tertio quantum ad illusoriam salutationem.

Illudunt ergo ei quantum ad coronam, quia reges consueverunt auro coronari; Eccli. XLV, 14: corona aurea super caput eius. Unde et de eo in Ps. XX, 4 dicitur: posuisti in capite eius coronam de lapide pretioso. Sed milites plectentes coronam de spinis, imposuerunt super caput eius, illius scilicet qui suis est corona gloriae.

Is. XXVIII, 5: in die illa erit dominus exercituum corona gloriae et sceptrum exaltationis residuo populi sui. Et convenienter de spinis: quia per eas removit spinas peccatorum, quae pungunt remorsu conscientiae: Ier. IV, 3: novate vobis novale, et nolite serere super spinas: et spinas poenalitatum quae affligunt; Gen. III, 18: spinas et tribulos germinabit tibi etc..

Sed numquid hoc factum est mandato praesidis? chrysostomus dicit, quod non; sed milites pecunia corrupti hoc ad gratiam Iudaicam faciebant. Augustinus autem dicit hoc esse factum mandato vel permissione praesidis, ut scilicet magis Iudaeorum odia saturarentur, et facilius eum eriperet.

Secundo illudunt ei quantum ad vestem, unde sequitur et veste purpurea circumdederunt eum, quae erat indicium regiae dignitatis apud Romanos. Unde I Mach. VIII, V. 14, dicitur, quod tempore illo quando Romani consules dominabantur, corona aut purpura utebantur. Per hoc autem quod purpura circumdederunt eum, impletur illud is.

C. Lxiii, 2: quare ergo rubrum est vestimentum tuum; et vestimenta tua sicut calcantium in torculari? simul autem et per hoc significatur passio martyrum, qua totum corpus christi, idest ecclesia, rubricatur.

Tertio illudunt ei quantum ad salutationem; unde venientes ad eum dicebant ave, rex Iudaeorum. Consuetudo autem tunc erat, sicut et modo est, ut homines euntes ad regem, eum salutarent. II Reg. XVI, V. 16: chusi vadens ad Absalonem, dixit: salve, rex, salve rex.

Mystice autem illi illusorie christum salutant qui eum confitentur ore, factis autem negant, Tit. I, 16. Matth. VII, 21: non omnis qui dicit mihi, domine domine, intrabit in regnum caelorum.

Consequenter opprobria quae ei intulerunt dicit et dabant ei alapas: et hoc ideo, ut ipso opere ostenderent illusorium esse quod ei talem honorem exhibebant. Is.

C. L, 6: genas meas dedi vellentibus; mich.

C. V, 1: percusserunt maxillam principis Israel.