Lectio 4

Supra commisit dominus Petro pastorale officium; hic praenuntiat sibi passionis martyrium; et satis convenienter: nam ad bonum pastorem pertinet ut pro ovibus suis animam ponat, supra X, 11. Petro autem non fuit datum ut pro christo iuvenis animam poneret, sed ut senex pro ovibus: et hoc ei praenuntiat. In hac autem praenuntiatione dominus primo commemorat conditionem vitae praeteritae; secundo praenuntiat perfectionem vitae futurae, ibi cum autem senueris, extendes manus tuas; tertio evangelista exponit verba domini, ibi hoc autem dixit significans qua morte clarificaturus esset deum.

Conditio autem Petri praeterita fuit cum defectu, quia in sua iuventute nimis praesumptuosus fuit, et propriae voluntatis: est hoc enim proprium iuvenum, ut dicit philosophus in sua rhetorica. Unde Eccle. XI, 9, quasi obiurgando dicitur: laetare, iuvenis, in adolescentia tua, et in bono sit cor tuum in diebus iuventutis, et ambula in viis cordis tui.

Et ideo dominus hoc significans dicit cum esses iunior, cingebas te, et ambulabas ubi volebas. Et dicit cingebas te, idest ab aliquibus illicitis et superfluis cohibebas te, quasi tuo arbitrio non passus quod ab aliquo cohibereris; et etiam inde est quod in processu bonorum operum semper vis esse pro me in periculis. Non tamen datum est tibi quod iuvenis pro me patiaris, sed cum senueris, implebo tuum desiderium, ut quae non es passus iuvenis, patiaris senex: quia extendes manus tuas, et alius te cinget. Mirabilis praenuntiatio. Totum tempus et passionem exponit. Nam post tempus quo ista sunt dicta usque ad tempus mortis Petri fluxerunt fere triginta septem anni: unde patet quod satis senex erat.

Dicit autem, secundum chrysostomum cum autem senueris, quia aliter in humanis, aliter in divinis: in humanis enim negotiis iuvenes sunt utiles, senes vero inutiles; sed in divinis virtus non tollitur propter senectutem, immo aliquando magis roboratur.

Ps. Xci, 11: senectus mea in misericordia uberi; Deut. XXXIII, 25: sicut dies iuventutis tuae, ita et senectus tua. Sed hoc intelligendum est in his qui in iuventute sua in bono exercitantur, ut tullius dicit. Sed qui in iuventute sua dant se inertiae, non multum vel nihil valent senes.

Intelligitur etiam per hoc, ut dicit Origenes super illud Matth. XXV, 19: post multum vero temporis reversus, quod raro inveniuntur utiles rectores et doctores ecclesiae parvo tempore vivere, et inducit exemplum de Paulo, qui ut legitur Act. VII, 9, erat adolescens, et postea scribit ad Philemonem V. 9, cum sis talis ut Paulus senex. Et huiusmodi ratio est, quia cum pauci inveniantur ad hoc idonei, quando aliqui inveniuntur tales, conservantur a domino ut diutius vivant.

Item exponit passionis modum, quia extendes manus tuas: nam Petrus crucifixus fuit sed non cum clavis sed cum funibus, ut diutius viveret. Et hoc christus vocat cincturam.

Sunt autem tria in passione sanctorum consideranda.

Primo motus naturalis affectionis: nam inter animam et corpus est adeo naturalis amor quod numquam vellet anima a corpore separari, nec e converso. II Cor. V, V. 4: nolumus expoliari, sed supervestiri; Matth. XXVI, 38: tristis est anima mea usque ad mortem. Et ideo dicit quo tu non vis, scilicet naturae instinctu, qui sic est naturalis ut nec ipsa senectus potuerit eum auferre Petro. Sed desiderium gratiae hoc minuit: unde ad Phil. I, 23: cupio dissolvi, et esse cum christo; II Cor. V, 8: audemus autem, et bonam voluntatem habemus magis peregrinari a corpore, et praesentes esse ad deum.

Secundo diversitas intentionis persecutorum ab intentione sanctorum: et ducet quo tu non vis. Tertio quod debemus prompti esse ad patiendum, non tamen occidere nos: unde dicit extendes manus tuas. Et hoc patet de Petro: quia cum populus vellet suscitare seditionem contra Neronem, et eruere Petrum, ipse repressit. I Petr. II, 21: christus passus est pro nobis, vobis relinquens exemplum.

Sed notandum, quod hoc quod dicit ducet, debet praecedere hoc quod dicit alius cinget te; quasi dicat cinget, quia ducet te quo non vis. Sed ne credatur hoc quasi vane dictum, scriptum est post mortem Petri.

Nam Petrus occisus fuit tempore Neronis, sed ioannes hoc evangelium scripsit postquam revocatus est ab exilio, ad quod relegatus fuerat tempore domitiani, inter quem et Neronem fuerunt plures alii imperatores.

Et ideo exponit hoc quasi adhuc futurum, dicens hoc autem dixit significans qua morte clarificaturus esset deum: mors enim sanctorum via est ad gloriam christi.

Phil. I, 20: magnificabitur christus in corpore meo; I Petr. IV, 15: nemo vestrum patiatur quasi fur aut homicida...p si autem ut christianus, non erubescat; glorificet autem deum in isto nomine. Ex hoc enim ostenditur magnitudo domini, quo pro eius veritate et fide sancti exponunt se morti.