Lectio 2

Posito quomodo maria Magdalena venit ad aspiciendam sepulcri apertionem, hic evangelista ostendit quomodo pervenit ad Angelorum visionem, et primo ponitur devotio; secundo insinuatur Angelorum visio, ibi vidit duos Angelos etc.; tertio describitur Angelorum allocutio, ibi dicunt ei illi etc..

Devotio autem mulieris, quae meruit Angelorum visionem, commendatur ex tribus.

Primo quidem ex eius constantia, quam commendabilem reddidit, primo, discipulorum recessus: quia abierunt ergo iterum discipuli, nondum scientes Scripturam, quia oporteret eum a mortuis resurgere, ad semetipsos, idest ubi habitabant, et unde ad monumentum cucurrerant. Adhuc enim ex timore dispersi non simul manebant. Zach.

C. XIII, 7: percutiam pastorem, et dispergentur oves gregis; Thren. IV, 1: dispersi sunt lapides sanctuarii in capite omnium platearum.

Secundo, constans eius mora: quia maria stabat ad monumentum foris, plorans. Nam discipulis recedentibus, infirmiorem sexum fortior et ferventior in eodem loco figebat affectus.

Sed hic est quaestio, quia mc.

Ult., 8, dicitur quod mulieres egressae sunt de monumento: ergo fuerunt intus. Ut quid ergo tunc dicit ioannes stabat foris? responsio. Dicendum, quod monumentum christi erat excisum in lapide, et circa ipsum erat clausura horti, sicut supra habitum est.

Quandoque ergo monumentum vocant evangelistae solum locum ubi corpus reconditum fuit, quandoque totum illud quod clausum erat. Cum ergo dicitur quod ingressae sunt monumentum, intelligendum de tota clausura horti; sed hoc quod dicitur stabat foris, intelligendum est de illo saxei sepulcri loco, sed tamen intra illud spatium quod iam ingressae fuerant, ubi stabat propter amoris constantiam, quae mentem eius accenderat.

I Cor. XV, 58: stabiles estote et immobiles, abundantes in opere domini semper; Ps. Cxxi, V. 2: stantes erant pedes nostri.

Secundo commendatur eius devotio ex lacrymarum affluentia, quia plorans.

Thren. I, 2: plorans ploravit in nocte.

Est autem duplex lacrymarum gemitus: scilicet compunctionis ad peccata abluenda, ps.

VI, 7: lacrymis meis stratum meum rigavi; et devotionis ad caelestia desideranda, ps.

Cxxv, 6: euntes ibant, et flebant mittentes semina sua, idest properantes ad caelestia.

Sed maria Magdalena lacrymis quidem compunctionis abundavit tempore suae conversionis, quando quae fuerat in civitate peccatrix, amando veritatem lavit lacrymis maculas criminis.

Lc. VII, 47: dimissa sunt ei peccata multa, quoniam dilexit multum. Abundavit etiam lacrymis devotionis in christi passione et resurrectione, ut habetur hic.

Tertio commendatur eius devotio ex inquisitionis diligentia. Unde dicit dum ergo fleret, inclinavit se et prospexit in monumentum. Fletus enim iste ex desiderio amoris proveniebat. Natura enim amoris est quod velit dilectum praesentem habere, et si hoc non potest in re, saltem eius praesentiam habet in cognitione. Matth. VI, 21: ubi est thesaurus tuus, ibi est et cor tuum.

Amare ergo flebat maria, quia oculi qui dominum quaesierant et non invenerant, lacrymis vacabant, amplius dolens quod ablatus fuit de monumento: quoniam magistri tanti, cuius vita subtracta fuerat, memoria remanebat. Et ideo quia eum habere non poterat, volens saltem videre locum ubi positus fuerat, inclinavit se, et prospexit in monumentum. In quo datur intelligi quod in mortem christi debemus prospicere cum humilitate cordis.

Matth. XI, 25: abscondisti haec a sapientibus et prudentibus, et revelasti ea parvulis.

Et prospexit, ut daret exemplum continue oculis mentis mortem christi prospicere: quia amanti semel aspexisse non sufficit, cuius vis amoris intentionem multiplicat inquisitionis.

Hebr. XII, 2: aspicientes in auctorem fidei et consummatorem iesum, qui proposito sibi gaudio, sustinuit crucem confusione contempta.

Inclinavit autem se, et prospexit, quia caritas christi eam urgebat. II Cor. V, 14: caritas christi urget nos. Vel potius, secundum Augustinum, divino instinctu in animo eius factum est ut perspiceret, et altius aliquid videret, scilicet Angelos; Rom. VIII, 14: qui spiritu dei aguntur, hi sunt filii dei.

Consequenter cum dicit et vidit duos Angelos in albis sedentes, agit evangelista de Angelorum visione: circa quam quatuor tangit evangelista.

Primo quid vidit, quia duos Angelos: ut ostendat quod omnes Angelorum ordines tam assistentium quam ministrantium christo obsequebantur. Hebr. I, 6: adorent eum omnes Angeli eius.

Sed circa hoc est quaestio: quia matth.

V. 2 ss. Et Mc. Ult., 5 dicitur, quod maria et aliae mulieres viderunt unum Angelum existentem in latere monumenti, hic autem dicitur quod duos et intus.

Sed utrumque verum est: quia illud praecessit quod narrant matthaeus et marcus, quando scilicet primo venerunt, et credentes eum sublatum, redierunt ad discipulos; et istud, quod narrat ioannes, contigit in reditu, quando rediit cum discipulis, et eis recedentibus ipsa remansit.

Secundo describit habitum, quia in albis: per quod claritas resurrectionis et gloria christi resurgentis demonstratur. Apoc.

C. III, 4: ambulabunt mecum in albis. Et eiusdem XIX, 14, dicitur quod exercitus qui est in caelo sequebatur eum in veste alba, idest gloriosa.

Tertio describit situm, quia sedentes: per quod quies et potestas christi designatur, qui iam ab omnibus tribulationibus requiescens regnat in carne immortali, sedens ad dexteram patris. Ps. Cix, 1: sede a dextris meis; Is. IX, 7: super solium David et super regnum eius sedebit.

Quarto describit ordinem, unum ad caput, et unum ad pedes: quod potest referri ad tria. Primo quidem ad duo testamenta: Angelus enim Graece, Latine dicitur nuntius. Christum autem annuntiaverant testamenta, quia dicitur Matth. XXI, 9: turba quae praeibat et quae sequebatur, clamabat: hosanna filio David. Sic ergo Angelus sedens ad caput, signat vetus testamentum, et, qui ad pedes, novum.

Secundo ad praedicatores. In christo enim est duplex natura, divina scilicet, et humana.

Caput autem christi est deus, ut dicitur I Cor. XI, 3, pedes vero humanitas; Ps. Cxxxi, V. 7: adorabimus in loco ubi steterunt pedes eius. Qui ergo annuntiat divinitatem christi, sicut est illud: in principio erat verbum, sedet ad caput; qui vero humanitatem annuntiat, sicut illud: verbum caro factum est, sedet ad pedes.

Tertio potest referri ad tempus Annuntiationis; et sic sed et unus ad caput, et unus ad pedes: quia ab initio usque ad finem mundi mysteria christi significabant esse annuntianda.

I Cor. II, 26: mortem domini annuntiabitis donec veniat.

Consequenter cum dicit dicunt ei: mulier, quid ploras? agitur de Angelorum allocutione, et primo ponit Angelorum interrogationem; secundo mulieris responsionem.

Circa primum sciendum est, quod Angeli scientes mulierem adhuc dubitare, quasi a remotis incipientes causam fletus exquirunt.

Unde dicit: dicunt illi, scilicet Angeli, quid ploras? quasi dicerent: plorare noli, supervacuum enim est, quia ad vesperum, scilicet passionis, demorabitur fletus, et ad matutinum, resurrectionis, laetitia; Ier. XXXI, 16: quiescat vox tua a ploratu, et oculi tui a lacrymis, quia est merces operi tuo.

Ubi notandum, secundum Gregorium, quod ipsa sacra eloquia quae in nobis lacrymas amoris excitant, easdem lacrymas consolantur, dum nobis redemptoris nostri spem repromittunt.

Ps. Xciii, 19: secundum multitudinem dolorum meorum, consolationes tuae laetificaverunt animam meam.

Sed mulier quasi nescientes eos interrogasse putans, non Angelos, sed homines esse putat, et causam fletus sui exponit, et dicit eis: tulerunt dominum meum, idest corpus domini mei, a toto partem significans: sicut confitemur dominum iesum christum filium dei sepultum, cum eius sola sepulta sit caro, quia divinitas carnem non deseruit. Et nescio ubi posuerunt eum. Hoc enim erat ei causa desolationis, quia nesciebat quo iret, et eum ad consolationem sui doloris inveniret.

Sed numquid ad consolationem amantis est habere aliquid quod fuit amici? et quidem, secundum Augustinum, IV confessionum, magis pertinet ad dolorem. Unde ipse dicit, quod fugiebat omnia loca in quibus conversatus fuerat cum amico suo. Et tamen chrysostomus dicit, quod est ad consolationem.

Sed utrumque est verum. In omnibus enim quae habent admixtionem gaudii et tristitiae, spes rei desideratae est delectabilis, rom.

C. XII, 12: spe gaudentes, in tribulatione patientes, est etiam et tristabilis, quia spes quae differtur affligit animam: sed non secundum eamdem rationem.

Nam inquantum per spem repraesentatur res amata ut possibilis consequi, causat gaudium; inquantum autem separat actu, absens contristatur.

Et sic est in isto loco: quia res amici inquantum repraesentat amicum, amanti delectabilis est; inquantum vero subtractionem amici ad memoriam reducit, tristitiam infert.