DUBIUM.

Circa primum est dubitatio de his quae attribuit baptismo.

1. Videtur enim primo, quod non sit principium mandatorum sanctissimorum sacrae actionis. Principio enim essentiali remoto, removetur id cujus est principium : sed baptismo remoto, remanent sacra mandata, " quia, sicut dicit Augusti-" nus, fuit alius modus nostrae salutis Deo " possibilis quam per mortem Christi et " baptismum et similia, cum tamen sine " sanctis mandatis non possit esse salus: " ergo baptismus non est principium essentiale sacrorum mandatorum : si vero non sit essentiale, tunc non debuit ipsum ponere principium, quia principia per acci-

deus non possunt determinari per artem, cum sint in finit a.

2. Praeterea, Multi sine baptismo bene operati sunt in veteri lege : sine principio autem non potest esse principiatum : ergo baptismus non potest esse principium mandatorum sacrae actionis.

3. Si dicatur, quod dicitur principium tantum respectu sacramentorum. Contra: Principium non sequitur id cujus est principium : sed paenitentia et matrimonium sunt sacramenta quae fuerunt ante baptismum instituta, quia in paradiso, sicut dicunt sancti : ergo aliorum sacramentorum baptismus non est principium.

4. Praeterea, Matrimonium potuit esse inter infideles in quibus non est baptismus : ergo baptismus non est principium matrimonii.

5. Praeterea, Gratia sacramentalis non est eadem cum gratia virtutum : unde qui habet unam virtutem, habet omnes, quod non est in sacramentis : sed virtutes principaliter ordinantur ad operationes : ergo non debuit hoc alicui sacramento attribuere, quod esset principium omnis actionis sacrae, sicut ipse supra dixit.

6. Praeterea, Sicut dicitur Joan. xiii, 35 : In hoc cognoscent omnes quia discipuli mei estis, si dilectionem habueritis ad invicem : ergo non debuit hoc baptismo attribuere.

7. Praeterea, Praeceptum non datur non capacibus praeceptorum : sed baptismus datur parvulis qui non sunt capaces praecepti : ergo non est principium sacrorum mandatorum.

8. Item, Essentialis operatio semper sequitur rem : sed baptismus non semper format animales habitus nostros ad spiritualia percipienda, cum quidam etiam post baptismum adhuc animales sint, et non possint capere spiritualia nisi per exercitium : ergo non videtur haec essentialis operatio baptismi.

9. Praeterea, Habere fortes habitus ad divina est perfectorum : baptismus autem, secundum omnes, est intrantium, qui nondum perfecti sunt : ergo formare sic nostros habitus non est baptismi.

10. Item, Omnia symbola, ut dictum est, faciunt nobis iter ad supercaelestia : ergo non debuit hoc appropriare baptismo.

11. Item, Baptismus est intrantium, quorum non est divinissima regeneratio, sed perfectorum : ergo baptismus non debet dici divinissimae traditio regenerationis.

12. Praeterea hoc non videtur universaliter verum : quia ei qui ficte accedit, non traditur, quia Spiritus sanctus disciplinae effugiet fictum (Sap. i, 5).

13. Item, Quaeritur, cum unius secundum quod unum non sit nisi operatio una essentialis, quomodo haec quatuor attribuantur baptismo ?

Et ad hoc ultimum primo dicendum, quod in baptismo intrinsecus praeter exteriora symbola est tria considerare, scilicet quod fundat in esse spirituali, ut dicit Augustinus in libro de Bono conjugii: unde etiam non baptizatus non potest recipere ordines, aut confirmationem, vel aliquid hujusmodi: et secundum hoc convenit sibi quod sit traditio regenerationis, qui est motus ad esse rei. Est etiam invenire in ipso id quod est tantum res, scilicet gratia, et secundum hoc dicitur principium sacratissimarum mandatorum. Est etiam invenire in ipso id quod. est res et sacramentum, scilicet character quod est lumen quoddam assimilans nos Trinitati, in cujus invocatione sanctificatur baptismus, et etiam dat facilitatem capiendi spiritualia. et secundum hoc, quantum ad terminum a quo sive ex parte nostra, convenit sibi formare animales habitus nostros : quantum vero ad terminum ad quem, convenit sibi iter facere ad anagogen caelestis quietis. Vel aliter, quia aut possumus considerare operationem sanctam relatam ad finem, et sic est tertium, quod est iter facere, etc. : aut in se, et hoc dupliciter, quia vel quantum ad actum qui est principium operationis, et sic est quartum, traditio, etc.: quia ge- neratio est motus ad formam : aut secundum operationem ipsam, et hoc quantum ad affectum, et sic est primum quod est principium, etc. : aut quantum ad intellectum, et sic est secundum, scilicet quod est formans, etc.

Ad primum ergo dicendum, quod dicitur esse principium mandatorum secundum quod dat facultatem implendi mandata, secundum quod generat in esse gratiae, cum non possit aliquis operari non habens esse, est enim operatio a principio essendi : unde est essentiale principium, licet si non esset, possent tamen esse mandata ex alio principio : haec tamen potestas non aufert sibi, quin sit essentiale principium ex quo est : sicuti dies poterat esse ab alio quam a sole, ut fuit in primis tribus diebus, si sol non fuisset : ex quo tamen sol est, est principium diei.

Ad secundum dicendum, quod cum baptismus triplex sit, omnes qui bene operati sunt, aliquo modo baptizati sunt, vel in eo quod est loco baptismi, sicut morientes in sanguine suo : vel in signo baptismi habendo fidem baptismi ad minus implicite, sicut dicit Apostolus, I ad Cor. x, 2 : Omnes in Moyse baptizati sunt in nube, et in mari.

Ad tertium dicendum, quod quaedam sacramenta sunt officia personae vel naturae, sicut paenitentia in quantum est dolor de peccato, est officium ad actum personae pertinens, et sic potest esse ante baptismum : secundum vero quod habet virtutem ex eo quod descendit a passione Christi et ex virtute clavium, sic est sacramentum, et sic non potest esse nisi in baptizato. Similiter matrimonium est officium ad propagationem naturae, et sic institutum fuit in paradiso, et potest esse in infidelibus : secundum vero quod est sacramentum Ecclesiae, significans conjunctionem Christi et Ecclesiae, et duarum naturarum in persona una, non fuit ante baptismum, nec est in non baptizato. Et quod aliquid accipiat a baptismo, patet ex hoc quod ante baptismum non est in esse indivisibile : quia si unus conjugum convertatur ad fidem, et alter non consentiat cohabitare sine contumelia Creatoris, datur sibi licentia nubendi alteri: sed matrimonium quod est post baptismum, est omnino indivisibile. Et per hoc patet etiam solutio ad quartum .

Ad quintum, dicendum, quod virtus est actionis ut forma immediate perficiens potentiam ad agendum : sed baptismus est primum principium per quod datur id quod est principium operandi et essendi spiritualiter: quod autem est causa causae, est causa causati.

Ad sextum dicendum, quod dilectio est prior supposito esse spirituali quod datur in baptismo, ut prius dictum est.

Ad septimum dicendum, quod sicut dicit Magister in Sententiis, " prius dan-" tur virtutes in munere, licet non ha-" beant exercitium : " dantur enim habitus gratiae et virtutum quibus habiles sint postea ad agendum ea quae praecepta sunt, quamvis ad praesens non possunt exercere opera virtutum, explendo mandata, propter defectum organorum.

Ad octavum dicendum, quod sicut dicit Victorinus, " Natura habiles, ars po-" tentes, usus faciles facit: " similiter dicimus, quod gratia quae datur in baptismo, est quaedam facultas ad modum artis qua efficimur potentes ad capiendum ea quae supra naturam sunt, ad quae tamen ex natura apti sumus : et sic omnes baptizati formatos habent habitus ad spiritualia, nisi sint ficte accedentes ad baptismum : oportet tamen ut informentur per doctrinam et exercitium, ut faciles sint ad spiritualia capienda. Et per hoc patet solutio ad nonum.

Ad decimum dicendum, quod symbola omnia faciunt iter ad spiritualia per modum signi, sicut circulus facit iter ad vinum : baptismus vero facit iter infundendo habitum inclinantem ad spiritualia, sicut si duceretur aliquis ad vinum per gustum vini.

Ad undecimum dicendum, quod non

datur divinissima regeneratio ex parte recipientis, sed ex parte infundentis gratiam, scilicet Dei, quod aeque divinissimum est infundendo intrantibus sicut perfectis.

Ad duodecimum dicendum, quod baptismus, quantum in se est, semper tradit divinam regenerationem : si tamen fictus non recipiat, hoc est ex defectu suo : ponit enim obstaculum gratiae : sicut si quis clauderet fenestram ne illuminaretur domus a sole, qui tamen sol de se natus est eam illuminare : et similiter etiam est de aliis sacramentis.