DIVISIO ET EXPOSITIO TEXTUS.

Sed haec quidem, etc.

In parte ista ponit theoriam teletae dormientium, et dividitur in partes duas. Primo enim dicit quomodo ea quae circa mortuos aguntur, videntur infidelibus derisibilia. Secundo ostendit non esse derisibilia, manifestando quid spirituale lateat in sensibilibus actionibus, ibi, Nos autem invisibilia, etc.

defunctus est in chorum ordinis sui introducere ac recondere : nam sancte declarat omnes in regeneratione sortes istas obtenturos, ad quas hic vitam propriam direxerint. Ut puta, si quis hic vitam sortitus sit sanctissimam, eamque duxerit deiformem, in quantum nempe Deum imitari quis potest ; in futuro saeculo divino beatoque otio fruetur : sin remissiorem quidem illa deiformi, simul tamen sanctam vitam quis egerit, paria et ipse meritis suis praemia referet. Divinus itaque antistes pro divina hac justitia gratias agens rem sacram peragit, atque venerandum laudat Dei principatum, quod iniquum tyrannicumque imperium, quo omnes premebamur, exterminavit, et nos ad justissima sua judicia transtulerit.

Dicit ergo primo, quod si infideles videant haec quae dicta sunt circa mortuos peragenda, deridebunt et nos errare reputantes, misericordia movebuntur ad nos quasi ad errantes : et hoc non est miram, quia spiritualem intellectum harum actionum non capiunt, cum non credant.

Late, id est, lato ore : erroris videtur enim esse erroneum mortuis cantare vel legere, qui non intelligunt, et immundum esse osculari eos, et superfluum orare pro eis, quia Philosophi probaverunt, quod mortui non transmutantur de bono in malum, nec e converso. Eloquia, Isa. VII, 9 : nostra littera habet, Si non credideritis, non permanebitis.

Nos autem invisibilia, etc. Hic incipit exponere quid spiritualiter significant ea quae circa mortuum aguntur. Et primo quid significet quod ponitur in choro ante altare, vel extra chorum ad introitum ejus. Secundo, quid cantus et lectiones, ibi (g 8), Divinarum quoque, etc. Tertio quid catechumenorum exclusio, ibi (sig. 9), Intende quia, etc. Quarto, quid ea quae per Episcopum ultimo complentur, ibi (sig. 10), Deinde accedens divinus, etc

Primo ergo dicit, quod quamvis illi derideant, nos tamen debemus spirituale signum ipsorum dicere et contemplari : ideo enim ponitur mortuus in choro si fuit sacerdotalium ordinum, vel extra si fuit de ordine monachorum aut plebis, ut significetur quod in resurrectione quilibet ponetur per modum vitae suae, scilicet in eminentiori quiete beatitudinis si fuerit perfectus in vita sua, et inferius secundum quod inferioris vitae in sanctitate fuit : et propter hoc etiam reposito corpore hic vel ibi, sacerdos vel Episcopus gratias agit Deo, qui sic juste distribuit beatam vitam et quietem secundum modum propriae justitiae.

Invisibilia Visu exteriori, id est, intellectualia quae significantur, perficiendorum, id est, symbolicarum actionum, in aeque ordinatum, scilicet ipsi mortuo, ut si fuit in ordine sacra dantium, ponitur in eorum choro : et similiter si fuerit de monachis aut de plebe ponitur extra chorum : dormientem, id est, mortuum,

significat enim in ipsa iterum, id est, iterata generatione, scilicet resurrectione, fore omnes recubitus, id est, diversas quietes et mansiones secundum illos, implentes propriam vitam puram hic, id est, secundum quod aliquis in hoc mundo pure vivit. Alia littera, " in quibus " hic propriam vitam sortiti sunt. " Quis, id est, aliquis, quantum viro comprehensibilis est imitatio Dei, id est, quantum homo potest attingere ad imitationem Dei, quietibus Deo similioribus et beatioribus : ipsi autem, vel " alii, " alia littera, scilicet qui sunt inferioris vitae, per summam subsistentiam formae id est, per hoc quod subsunt in forma vivendi his qui summani justitiae vitam agunt : alia littera, " per extremam ", id est, inferiorem, formae scilicet vivendi demissionem, eo quod remissius vivunt, sacram similiter subjacentem vitam, quamvis vitam habentes sicut et superiores : vel " cum, " alia littera : conformes suis meritis ipsae eorum animae : alia translatio, " si autem a deiformi " secundum summum subjectam san- " ctam. " Contra omnes nos pugnantis potentiae, scilicet daemonem : in proprias, id est, in praemia propriarum virtutum.

8